Hồi đó, nhà tôi nuôi cá trắm, cá chép trong cái ao rộng gần 4 sào.
Thời nghèo, ao cá là cả gia tài. Nhà có mẻ cá lớn, cả năm trời mới bán được.
Anh hàng xóm bên cạnh tên T, cũng nghèo nhưng tính khí thất thường.
Vay nhà tôi 3 chỉ vàng, hứa sau một vụ mùa sẽ trả.
Đến hạn, nhà tôi sang hỏi, anh ấy mặt nặng mày nhẹ:
– “Tôi biết rồi! Nhà các ông tưởng tôi quỵt chắc?”
Mẹ tôi sợ mất lòng xóm giềng, bảo nhẹ nhàng:
– “Không có gì đâu chú, nhà cháu chỉ nhắc vậy thôi…”
Ai ngờ chính đêm hôm đó, hơn nửa ao cá nhà tôi nổi trắng bụng.
Không phải thiếu oxy.
Không phải nước bẩn.
Là mùi thuốc sâu nồng đặc, xộc thẳng lên sống mũi.
Nhà tôi tức muốn chết, nhưng thời đó làm gì có camera, làm gì dám mang chuyện đi kiện.
Chỉ biết chôn, vớt, thay nước rồi nuôi lại từ đầu.
Mọi chuyện rồi cũng trôi qua.
Nhà tôi cố gắng làm ăn, sau này ra phố mở tiệm sửa xe, rồi buôn bán thêm, kinh tế khấm khá dần.
Còn nhà anh T?
Nghe loáng thoáng thì vợ bỏ, con cái mỗi đứa đi một nơi.
Nhưng đến mấy hôm trước, tôi mới nghe được câu chuyện khiến cả nhà… nghẹn lại.
Hóa ra sau năm 1986, chuyện anh T đổ thuốc xuống ao nhà tôi không phải bí mật.
Cả xóm đều biết.
Nhưng không ai dám nói — vì sợ mất hòa khí, sợ gây thù hằn.
Và từ năm đó trở đi, gia đình anh T xảy ra chuyện liên tiếp, kỳ lạ đến mức người dân trong vùng gọi là “cái hạn”.
– Năm 1990, anh T mua giống nuôi vịt, 2 tuần sau vịt chết sạch vì dịch.
– Năm 1995, anh vay tiền làm nhà, đang xây thì bị sập tường, thiệt hại nặng.
– Năm 2002, con trai anh đi làm xa, bị giật sạch tiền lương.
– Năm 2012, con gái anh lấy chồng được 1 năm thì ly hôn.
– Năm 2018, anh T ngã gãy chân, nằm liệt gần một năm.
Mọi người kể mà lắc đầu, bảo:
“Tội người ta nhưng trời không tha.”
Nghe thì mê tín, nhưng lạ một điều:
Ông T đi xem thầy, thầy nào cũng nói một câu giống nhau:
– “Ông mắc nợ một gia đình. Phải đi xin lỗi mới giải được.”
Nhưng ông không chịu.
Tự ái, sĩ diện, lại sợ mất mặt.
Mãi đến năm ngoái, khi ông gần 70 tuổi, vợ cũ và hai đứa con mới về thăm.
Cả nhà ngồi nói chuyện, ông mới bật khóc thú nhận:
– “Ba sai một chuyện… mà cả đời không dám nói. Ba hại nhà người ta.”
Biết ông đang nói đến ai, con gái ông hỏi:
– “Bây giờ ba còn muốn sửa không?”
Ông gật đầu.
Vài ngày sau, ông chống gậy sang nhà tôi — người mà ông từng lén đổ thuốc xuống ao.
Ông run run nói:
– “Hồi đó… tôi làm điều thất đức. Tôi xin lỗi. Tôi sống đến giờ mà không ngày nào yên.”
Mẹ tôi chỉ im lặng nhìn ông.
Rồi bà nói một câu rất nhẹ:
– “Chú sai thì chú chịu. Nhà cháu không thù hằn. Chuyện qua rồi chú ạ.”
Ngày ông T về, dáng lưng còng xuống như trút được gánh nặng.
Nhưng ai cũng biết… ông sống gần hết đời trong dằn vặt.
Hôm nay, nghe tin ông T sắp mất, nhà tôi chỉ thở dài:
“Có những món nợ không phải là vàng bạc… mà là lương tâm.”
