Phần 1: Tiếng “Ting” Của Sự Kiêu Hãnh

“Ting!”

Tiếng chuông báo tin nhắn ngân hàng vang lên, sắc lẹm và dứt khoát giữa không gian yên tĩnh của bữa cơm tối. Tôi liếc nhìn màn hình điện thoại đặt trên mặt bàn kính, một dòng thông báo quen thuộc hiện lên: “Giao dịch thành công. Số tiền: -15.000.000 VND. Nội dung: Biếu bố mẹ tẩm bổ tháng này.”

Khải – chồng tôi – nhấp một ngụm bia, gương mặt giãn ra đầy vẻ mãn nguyện. Anh đặt đôi đũa xuống, nhìn tôi với ánh mắt của một kẻ ban ơn:

• “Anh vừa chuyển tiền cho bà nội đấy. Em xem tháng này có gì ngon thì đặt thêm gửi về quê cho các cụ. Phận làm con, báo hiếu là cái đức để đời.”

Tôi cúi mặt và miếng cơm trắng, cảm giác nghẹn ứ nơi cổ họng.

• “Vâng, em biết rồi.” – Tôi đáp, giọng nhẹ tênh như gió thoảng.

Khải là trưởng phòng kinh doanh, lương tháng ngót nghét năm chục triệu. Tôi là giáo viên tiểu học, lương viên chức cộng thêm dạy thêm cũng chỉ được hơn chục triệu. Trong mắt Khải, anh là trụ cột, là “vua” của cái nhà này. Và cái luật bất thành văn mà anh đặt ra suốt ba năm qua là: Mỗi tháng anh biếu bố mẹ đẻ 15 triệu để ông bà tiêu vặt, còn nhà ngoại… tuyệt nhiên không một xu.

• “Nhà em ở quê đất rộng, rau cháo nuôi nhau dễ ợt, cần gì tiền.” – Khải thường nói thế mỗi khi tôi rụt rè đề cập đến việc biếu bố mẹ tôi chút ít. – “Bố mẹ anh nuôi anh ăn học khổ sở, giờ anh thành đạt thì phải bù đắp. Bố mẹ em có nuôi anh ngày nào đâu?”

Lý lẽ của Khải sắc lạnh và thực dụng đến tàn nhẫn. Tôi không cãi lại, không phải vì tôi đuối lý, mà vì tôi biết lòng tự trọng của đàn ông cao như núi, động vào chỉ tổ tan cửa nát nhà. Tôi chọn cách im lặng, tự trích từ đồng lương ít ỏi của mình giấu giếm gửi về cho bố mẹ đẻ, dẫu chỉ là vài ba triệu, như muối bỏ bể so với sự hào phóng Khải dành cho nhà nội.

Nhưng sự đời, “cây muốn lặng mà gió chẳng dừng”.

Phần 2: Cơn Bão Lặng Lẽ

Đầu tháng Mười, bố tôi nhập viện cấp cứu vì suy tim độ 3. Tin dữ bay đến lúc nửa đêm khiến tay chân tôi rụng rời. Cần phẫu thuật gấp, chi phí dự kiến cả trăm triệu.

Tôi vét sạch tài khoản tiết kiệm của mình, chỉ còn vỏn vẹn hai mươi triệu. Số tiền ấy chẳng thấm vào đâu. Cực chẳng đã, tôi phải mở lời với Khải.

Tối hôm đó, tôi đợi Khải cơm nước xong xuôi, mới rón rén ngồi xuống cạnh anh:

• “Anh à… Bố em… bố phải mổ tim. Chi phí hơi lớn, anh xem có thể…”

Khải đang lướt điện thoại, ngẩng lên nhíu mày:

• “Lại tiền à? Tháng này anh vừa dồn tiền đầu tư đất với bạn, rồi gửi về cho bà nội 15 triệu hôm qua rồi. Giờ trong thẻ còn có vài triệu tiêu vặt thôi.”
• “Nhưng bố đang nguy kịch…” – Giọng tôi run lên. – “Anh có thể vay tạm bạn bè, hoặc… hay là mình xin lại 15 triệu vừa gửi mẹ? Mẹ chưa dùng đến đâu, coi như mình mượn tạm…”

Khải quắc mắt, đập tay xuống bàn:

• “Em điên à? Tiền đã biếu bố mẹ là tiền của bố mẹ, đòi lại thế nào? Em muốn anh mang tiếng là thằng con bất hiếu, cho rồi còn đòi lại à? Bố em ốm thì anh em đằng ngoại đâu? Sao cứ hở ra là đè đầu cưỡi cổ thằng rể này?”

Câu nói của Khải như gáo nước sôi tạt thẳng vào mặt tôi. Tôi nhìn người đàn ông mình gọi là chồng, thấy xa lạ và lạnh lẽo đến rợn người. Hóa ra, trong cái “cán cân hiếu nghĩa” của anh, mạng sống của bố vợ không bằng sĩ diện của anh với bố mẹ đẻ.

Tôi không khóc. Nước mắt lúc này là thứ xa xỉ và vô dụng. Tôi đứng dậy, dọn dẹp bát đũa, lòng tĩnh lặng như mặt hồ chết.

• “Được rồi. Em hiểu rồi.”

Đó là câu cuối cùng tôi nói với anh về chuyện tiền nong.

Ba ngày sau, tôi lẳng lặng làm một việc. Tôi không cãi vã, không chiến tranh lạnh, cũng không bỏ về ngoại. Tôi chỉ âm thầm đặt một thứ lên bàn làm việc của Khải vào sáng sớm, trước khi tôi xách túi vào bệnh viện chăm bố.

Đó không phải là đơn ly hôn. Đó là một cuốn sổ tay bìa da cũ kỹ, sờn mép, bám đầy bụi thời gian.

Phần 3: Cuốn Sổ Tay Của Ký Ức

Khải tỉnh dậy khi nắng đã chiếu xiên qua rèm cửa. Căn nhà vắng tanh. Không có bữa sáng nóng hổi, không có quần áo là phẳng phiu treo sẵn. Chỉ có một tờ giấy nhớ dán trên cuốn sổ da cũ: “Anh đọc đi. Rồi quyết định xem anh là ai trong cuộc đời này.”

Khải tò mò cầm cuốn sổ lên. Đó là nét chữ của bố vợ anh – ông Hùng. Một cuốn nhật ký chi tiêu lặt vặt của người già, anh đoán thế. Anh lật trang đầu tiên, ghi ngày tháng của 7 năm trước – ngày anh mới chập chững khởi nghiệp và thất bại thảm hại.

Ngày 12/05/201x: Thằng Khải phá sản. Nó về quê, ngồi khóc tu tu ở bờ ao. Con Thư (tên tôi) xót ruột, về xin bố mẹ bán mảnh vườn. Mẹ nó tiếc đứt ruột, nhưng thương con rể, thương con gái, đành gật đầu. Bán được 300 triệu. Đưa cho con Thư, dặn nó: “Đừng bảo bố mẹ cho, cứ bảo là con vay bạn bè, không thằng Khải nó tự ái, nó không nhận đâu. Đàn ông nó trọng cái sĩ diện.”

Khải sững người. Tay anh run lên. 300 triệu ngày đó… là số vốn giúp anh vực dậy công ty. Anh vẫn đinh ninh đó là tiền Thư vay lãi ngày của bạn bè, và anh đã trả nợ dần dần (dù thực tế anh đưa tiền trả nợ thì Thư lại dùng chi tiêu sinh hoạt, vì bố mẹ tôi đâu có đòi).

Anh lật tiếp trang thứ hai.

Ngày 20/10/201x: Mẹ thằng Khải (bà nội) bị tai biến nhẹ. Thằng Khải đang đi công tác nước ngoài. Con Thư nó giấu, sợ chồng lo. Nó vác bụng bầu 7 tháng, đêm nào cũng vào viện ngủ trông mẹ chồng. Mình thương con, ngày nào cũng nấu cháo gà mang vào. Viện phí 50 triệu, con Thư không có tiền, mình rút sổ tiết kiệm dưỡng già đưa cho nó. Dặn nó: “Cấm được nói với thằng Khải. Nó đang đà thăng tiến, để nó yên tâm công tác.”

Khải buông cuốn sổ xuống, mặt cắt không còn giọt máu. Hình ảnh những ngày tháng đó ùa về. Anh cứ tự hào mình là người con hiếu thảo, đi công tác về thấy mẹ khỏe mạnh thì vỗ ngực tự đắc là do mình gửi tiền thuốc thang đầy đủ. Hóa ra…

Trang cuối cùng, nét mực còn mới, viết cách đây một tuần.

Ngày… tháng… năm…: Tim mình đau quá. Chắc không trụ được lâu. Bác sĩ bảo mổ thì sống, không mổ thì chết. Nhưng trăm triệu to quá. Thằng Khải nó giàu, nhưng mình phận bố vợ, ai lại đi ngửa tay xin tiền con rể. Thôi, chết thì chết, để tiền cho con Thư nó nuôi cháu. Đừng làm phiền chúng nó.

Từng dòng chữ mộc mạc, run rẩy của ông Hùng như những mũi kim châm thẳng vào tim gan Khải. Anh ngồi phịch xuống ghế, cảm giác nghẹt thở.

Anh nhớ lại những lần anh mỉa mai bố vợ là “nhà quê”, là “không nuôi anh ngày nào”. Anh nhớ lại vẻ mặt cam chịu của vợ khi anh chuyển 15 triệu cho mẹ đẻ.

Hóa ra, cái “tượng đài” thành đạt mà anh đang đứng lên, được xây bằng những viên gạch hy sinh thầm lặng của gia đình vợ – những người mà anh chưa từng coi trọng. Anh không phải là “vua”. Anh chỉ là một kẻ ăn bám trên lòng tốt của người khác mà lại tưởng mình là ban ơn.

Phần 4: Cú Quay Xe Lúc Nửa Đêm

Tôi đang ngồi hành lang bệnh viện, gặm cái bánh mì khô khốc thì điện thoại reo. Là mẹ chồng tôi.

• “Thư à! Con đang ở viện nào? Mẹ với bố đang lên đây!” – Giọng bà hốt hoảng.

Tôi ngơ ngác. Tôi đâu có nói cho bố mẹ chồng biết?

30 phút sau, không chỉ bố mẹ chồng, mà cả Khải cũng xuất hiện. Khải lao đến trước mặt tôi, mồ hôi nhễ nhại, đôi mắt đỏ ngầu. Anh không nói gì, chỉ nắm chặt lấy tay tôi, siết mạnh đến mức tôi thấy đau.

Bố mẹ chồng tôi, tay xách nách mang cặp lồng cháo, túi hoa quả, chạy thẳng vào phòng bệnh nơi bố tôi đang nằm thở oxy.

• “Ông thông gia ơi! Tôi có lỗi với ông quá!” – Mẹ chồng tôi vừa nhìn thấy bố tôi gầy gò trên giường bệnh đã òa khóc. – “Thằng Khải nó kể hết với tôi rồi. Sao ông bà tốt với nhà tôi thế mà tôi không biết? Tôi cứ tưởng…”

Tôi quay sang nhìn Khải. Anh đứng dựa lưng vào tường, cúi gằm mặt. Trên tay anh là tờ giấy nộp tiền viện phí. Anh đã đóng trước toàn bộ chi phí phẫu thuật và cả tiền phòng dịch vụ tốt nhất.

Khải tiến lại gần tôi, giọng khàn đặc:

• “Anh bán xe rồi.”

Tôi trố mắt:

• “Hả? Xe gì?”
• “Con xe SH anh mới độ. Với lại… anh rút hết cổ phần chỗ thằng bạn về. Được hơn ba trăm triệu.” – Khải ngập ngừng, rồi ngước lên nhìn tôi, ánh mắt đầy sự hối lỗi và van lơn. – “Em… cho anh cơ hội chuộc lỗi với bố nhé. Cuốn sổ tay… anh đọc rồi.”

Tôi nhìn người chồng ngạo nghễ ngày nào, giờ đứng khúm núm như một đứa trẻ phạm lỗi. Lòng tôi mềm lại. Tôi không cần anh phải bán xe, nhưng tôi cần cái thái độ này của anh.

Phần 5: Sự Thật Về 15 Triệu

Nhưng điều bất ngờ nhất không phải là sự thay đổi của Khải, mà là hành động của mẹ chồng tôi.

Khi mọi người đã bình tĩnh lại, mẹ chồng tôi kéo tay tôi và Khải ra một góc. Bà lôi trong túi áo bà ba ra một cuốn sổ tiết kiệm, dúi vào tay tôi.

• “Mẹ trả lại cho hai đứa.” – Bà nói.

Tôi mở ra xem. Số dư trong sổ là 540 triệu đồng.

• “Mấy năm nay, tháng nào thằng Khải cũng gửi về 15 triệu. Mẹ có tiêu đồng nào đâu.” – Bà chép miệng, lườm Khải một cái. – “Ở quê rau cháo có vườn, gà vịt đầy sân, tiền điện nước đáng bao nhiêu. Mẹ biết vợ chồng bây giờ kiếm tiền khó khăn, lại còn nuôi con nhỏ. Thằng Khải nó sĩ diện, nó cứ gửi thì mẹ cứ nhận cho nó vui, nhưng mẹ gửi tiết kiệm hết vào đây. Định bụng sau này chúng mày mua nhà hay có việc lớn thì đưa lại.”

Bà quay sang bố tôi đang nằm trên giường bệnh:

• “Số tiền này, coi như là của thằng Khải nó biếu ông thông gia chữa bệnh. Nhưng thực chất là tiền mồ hôi nước mắt của cả hai vợ chồng nó. Ông cứ nhận cho cháu nó yên lòng.”

Khải đứng chết trân. Anh cứ nghĩ 15 triệu đó là minh chứng cho sự thành đạt, là thứ khiến bố mẹ anh sống sung túc. Hóa ra, bố mẹ anh vẫn sống tằn tiện, chắt chiu từng đồng để lo ngược lại cho anh.

Còn bố mẹ vợ, người đã bán cả đất vườn để cho anh vốn liếng, thì anh lại coi thường.

Anh nhìn cuốn sổ tiết kiệm trên tay tôi, rồi nhìn cuốn sổ tay bìa da cũ kỹ của bố vợ. Hai cuốn sổ, hai gia đình, nhưng chung một tấm lòng hy sinh vô bờ bến dành cho con cái. Chỉ có anh là kẻ đứng giữa, mù quáng và ích kỷ.

Khải quỳ sụp xuống ngay tại phòng bệnh, trước mặt bố vợ và bố mẹ đẻ.

• “Bố… con sai rồi. Con là thằng khốn nạn.”

Bố tôi yếu ớt đưa tay gỡ mặt nạ oxy, mỉm cười hiền hậu:

• “Đứng dậy đi con. Đàn ông đầu đội trời chân đạp đất, không được quỳ. Biết sai sửa sai là được. Bố có trách gì con đâu.”

Phần 6: Cái Cân Đã Thẳng

Sau ngày hôm đó, Khải thay đổi 180 độ.

Anh không còn cái vẻ hách dịch, trưởng giả mỗi khi nói về tiền bạc. Chiếc xe SH độ biến mất, thay vào đó là chiếc xe số cũ anh mượn của bố vợ để đi làm tạm trong lúc chờ mua xe mới.

Mỗi tháng, anh vẫn trích một khoản tiền gửi về quê, nhưng lần này là chia đều hai bên nội ngoại. Và quan trọng hơn, cuối tuần nào anh cũng chủ động giục tôi:

• “Em ơi, về ngoại đi. Anh mới mua được cân trà ngon biếu bố, với lại về xem cái mái bếp nhà ông bà dột chưa để anh lợp lại.”

Tôi nhìn anh lúi húi xếp đồ lên xe, lòng trào dâng một cảm giác bình yên khó tả.

Cuốn sổ tay bìa da của bố tôi vẫn nằm trong ngăn kéo bàn làm việc của Khải. Anh bảo anh giữ nó ở đó, để mỗi lần nhìn vào, anh biết mình phải sống sao cho xứng đáng với hai chữ “Gia Đình”.

Tôi đã không cần phải cãi vã, không cần phải đòi hỏi công bằng. Tôi chỉ cần cho anh thấy sự thật trần trụi phía sau những hào quang giả tạo mà anh tự vẽ ra. Bởi vì, tình yêu thương và sự hy sinh vốn dĩ không bao giờ ồn ào, nhưng nó có sức mạnh cảm hóa lớn hơn bất kỳ lời giáo huấn nào.

Cán cân trong nhà tôi, giờ đây đã thực sự thăng bằng.