Phần 1: Mùi Của Làng Quê Và Sự Hào Nhoáng Giả Tạo

Chiếc Mercedes C300 màu trắng ngọc trai lướt êm ru qua cổng làng, nhưng rồi khựng lại trước con đường đất dẫn vào nhà chồng tôi. Tôi thở dài, đánh lái tấp xe vào bãi đất trống cạnh đình làng, tắt máy.

• “Sao không lái thẳng vào sân hả em? Đi bộ nắng nôi thế này.” – Hùng, chồng tôi, làu bàu, tay chỉnh lại cái cà vạt đỏ chót không mấy ăn nhập với bộ vest màu ghi sáng.
• “Đường vào nhà mẹ hẹp, xe vào xước hết sơn anh ạ. Với lại, đi bộ một đoạn cho các bác hàng xóm thấy mình thân thiện.” – Tôi đáp nhẹ, tháo đôi giày cao gót 7 phân, xỏ vào đôi dép lê đã chuẩn bị sẵn trong cốp.

Hùng chép miệng, vẻ không hài lòng. Với anh, việc lái con xe bạc tỷ đỗ xịch giữa sân nhà mới là cách “báo công” tốt nhất với dòng họ. Hùng là trưởng phòng kinh doanh của một công ty bất động sản, hay ít nhất đó là cái danh hão mà anh thường khoe với cả làng. Thực tế, anh chỉ là nhân viên sale quèn, tháng nào đạt chỉ tiêu thì đủ ăn, tháng nào ế ẩm thì ngửa tay xin tiền vợ.

Còn tôi, Liên – giám đốc tài chính của một tập đoàn đa quốc gia. Nhưng về đến cái làng Vũ Đại này, tôi chỉ là “con vợ thằng Hùng”, là đứa con dâu thành phố “tuy kiếm được tiền nhưng không biết đẻ con trai”.

Hôm nay là giỗ cụ Tổ, đám giỗ lớn nhất trong năm của dòng họ Lê.

Vừa bước chân vào cổng, cái không khí ngột ngạt đặc trưng đã ập tới. Mùi khói hương nghi ngút, mùi thịt gà luộc, mùi mắm tôm nồng nặc và tiếng nói cười ang ang của mấy chục ông bà cô dì chú bác.

• “Ái chà, vợ chồng thằng Hùng về rồi đấy à! Gớm, làm ông to bà lớn trên phố mà về muộn thế, cả họ đợi dài cổ.” – Bà Thím Ba, người đàn bà có giọng nói chua loét như dấm mẻ, vừa nhìn thấy chúng tôi đã toang toác.

Mẹ chồng tôi – bà Phán – đang ngồi chỉ đạo đám con cháu vặt lông gà, thấy con trai về thì mắt sáng rực lên, nhưng khi liếc sang tôi thì nụ cười tắt ngấm.

• “Về rồi thì vào thay quần áo mà làm đi. Con Liên đâu, ra giếng phụ các thím rửa rau, mổ cá. Đừng có đứng đấy mà ưỡn ẹo, người ta cười cho.”

Tôi chưa kịp chào hỏi, chưa kịp uống ngụm nước sau chặng đường dài 100 cây số, đã nhận ngay “quân lệnh”. Tôi nhìn Hùng, mong chờ một sự đỡ lời. Nhưng anh đã tót lên nhà trên, nơi các cụ cao niên đang ngồi uống trà, bắt đầu màn “chém gió” về những dự án nghìn tỷ.

Tôi nuốt cục tức vào trong, lẳng lặng đi vào buồng thay bộ đồ bộ hoa nhí quê mùa mà mẹ chồng bắt mặc mỗi khi về quê.

Phần 2: Năm Mươi Mâm Cỗ Và Sự Cô Lập

Đám giỗ họ Lê nổi tiếng là to nhất vùng. Năm mươi mâm cỗ, tính sơ sơ cũng phải ba, bốn trăm khách.

Suốt từ 8 giờ sáng đến 1 giờ chiều, tôi quay như chong chóng. Hết thái giò, bày đĩa, lại bưng bê, tiếp nước. Mồ hôi vã ra như tắm, chảy ròng ròng xuống sống lưng, cay xè cả mắt.

Trong khi đó, Hùng và cánh đàn ông trong họ ngồi chễm chệ trên chiếu hoa, nâng ly dô hò ầm ĩ.

• “Trăm phần trăm nhé! Chú Hùng dạo này phong độ quá, nghe nói mới tậu nhà Vin hả?”
• “Dạ, cũng thường thôi bác ạ. Cháu đang định đổi con Mẹc khác đi cho sướng.”

Tiếng Hùng oang oang vọng xuống bếp. Tôi nghe mà đắng lòng. Căn hộ Vinhome là tiền tôi tích cóp 5 năm trời trước khi cưới. Con xe Mẹc cũng là tên tôi đứng chủ sở hữu. Hùng chỉ có mỗi việc đóng vai người chồng thành đạt.

Ăn uống xong xuôi là đến màn kinh hoàng nhất: Rửa bát.

Năm mươi mâm cỗ. Hàng nghìn cái bát đĩa, đũa thìa dính đầy dầu mỡ, xương xẩu nằm la liệt khắp sân giếng. Một bãi chiến trường thực sự.

Thường thì việc rửa bát sẽ được chia cho đám con gái, con dâu trong họ. Nhưng lạ thay, hôm nay, khi tôi xắn tay áo bước ra giếng, chẳng thấy ai cả. Cô em chồng thì kêu đau bụng trốn lên gác. Mấy bà thím thì bận “ngồi têm trầu” trên nhà. Đám cháu gái thì rủ nhau đi trà sữa.

Chỉ còn mình tôi. Và núi bát đĩa cao ngất ngưởng.

Bà Phán đi xuống, tay xỉa răng, đứng chống nạnh nhìn tôi:

• “Liên, hôm nay các em nó bận, con là dâu trưởng, con chịu khó rửa hết chỗ này nhé. Làm cho sạch vào, đừng để còn mỡ, lần sau mang ra dùng các cụ quở chết.”

Tôi sững người, nhìn đống bát đĩa mà rùng mình:

• “Mẹ ơi, 50 mâm làm sao con rửa một mình được? Mẹ gọi cô Lan, cô Huệ xuống phụ con với.”

Bà Phán trừng mắt:

• “Gớm, mới bảo làm có tí việc đã tị nạnh. Ngày xưa tôi rửa cả trăm mâm có chết ai đâu. Chị ở phố sướng quen thân rồi, về quê vận động tí cho nó khỏe, cho dễ đẻ. Cưới 3 năm rồi mà cái bụng vẫn lép kẹp, không biết xấu hổ à?”

Lại là chuyện con cái. Đó là tử huyệt của tôi. Nhưng bà đâu biết, người vô sinh là Hùng, không phải tôi. Chúng tôi đã đi khám, và tôi đã giấu kết quả để giữ sĩ diện cho chồng, chấp nhận tiếng ác “cây độc không trái” suốt bao năm nay.

• “Mẹ…” – Tôi định cãi lại.
• “Không nói nhiều! Rửa cho xong đi rồi hẵng lên nhà. Chưa xong cấm có được vác mặt lên.”

Nói rồi bà quay lưng đi thẳng, bỏ mặc tôi trơ trọi giữa cái nắng hanh hao của buổi chiều tà và mùi thức ăn thừa nồng nặc.

Phần 3: Giọt Nước Tràn Ly

Tôi ngồi xuống chiếc ghế nhựa thấp tè, bắt đầu tráng bát. Nước giếng lạnh buốt, nước rửa bát ăn mòn da tay. Một mâm, hai mâm, năm mâm…

Lưng tôi đau nhừ tử. Cổ tay mỏi nhừ. Tôi nhìn lên nhà trên. Qua ô cửa sổ, tôi thấy Hùng đang gác chân lên ghế, mặt đỏ gay, cười hô hố với mấy ông anh họ. Anh ta không hề ngó xuống xem vợ mình sống chết ra sao. Thậm chí, khi mẹ anh ta đi lên nói xấu tôi: “Con vợ thằng Hùng nó lười lắm, sai có tí việc mà mặt nặng mày nhẹ”, Hùng cũng chỉ hùa theo: “Mẹ cứ dạy bảo nó, ở phố con chiều quá nó hư.”

“Nó hư”.

Hai từ ấy như nhát dao cắt đứt sợi dây kiên nhẫn cuối cùng trong tôi.

Tôi nhớ lại 3 năm làm dâu. Tôi cung phụng gia đình anh như bà hoàng. Tiền xây lại cái nhà thờ tổ này là tôi bỏ ra. Tiền chữa bệnh tiểu đường cho mẹ chồng hàng tháng là tôi chuyển khoản. Tiền chạy việc cho cô em chồng cũng là tôi lo lót. Tôi đổi lại được gì? Sự khinh miệt, sự lợi dụng và sự vô tâm tàn nhẫn của người chồng đầu ấp tay gối.

Tôi đứng dậy. Lau tay vào vạt áo. Tôi rút điện thoại ra, gọi cho Hùng.

• “Anh xuống đây em nhờ một chút.”
• “Đang bận tiếp khách, em tự lo đi.” – Hùng cộc lốc rồi tắt máy.

Tôi gọi lại lần nữa.

• “Xuống ngay. Nếu không tôi lên đấy.”

Giọng tôi lạnh và đanh đến mức Hùng phải giật mình. Năm phút sau, anh ta lò dò đi xuống, mặt hậm hực:

• “Cái gì? Đang vui vẻ mà cứ léo nhéo. Rửa nhanh lên rồi về.”
• “Anh nhìn đống bát này đi.” – Tôi chỉ tay vào núi bát đĩa còn nguyên 40 mâm. – “Anh nghĩ tôi là trâu bò hay máy rửa bát?”
• “Có thế thôi mà em cũng kêu. Mẹ bảo rửa thì rửa đi, làm dâu ai chẳng thế. Đừng làm anh mất mặt.” – Hùng gắt gỏng.
• “Mất mặt?” – Tôi cười nhạt. – “Anh sợ mất mặt hay sợ người ta biết anh là thằng đàn ông hèn, để vợ gánh vác cả kinh tế lẫn việc nhà?”
• “Cô im mồm! Cô cậy có tí tiền là lên mặt hả? Ở cái nhà này, thuyền theo lái, gái theo chồng. Cô không rửa xong chỗ này thì đừng trách tôi.” – Hùng giơ tay dọa tát tôi.

Đó là giọt nước tràn ly.

Tôi nhìn Hùng, nhìn ngôi nhà ngói đỏ khang trang mà chính tiền tôi xây lên, nhìn bà mẹ chồng đang thập thò ở cửa bếp để xem kịch hay.

Một sự bình thản lạ lùng xâm chiếm tâm trí tôi. Không còn đau khổ, không còn uất ức. Chỉ còn sự quyết tuyệt.

Tôi cúi xuống, cầm lên một chồng đĩa sứ trắng, loại đĩa đắt tiền mà bà Phán rất quý.

“XOẢNG!”

Tôi thả tay. Chồng đĩa rơi xuống nền gạch, vỡ tan tành. Những mảnh sứ văng tung tóe, sắc lẹm.

Hùng giật bắn mình, mắt trợn ngược:

• “Cô… cô làm cái gì đấy?”

Tôi không trả lời. Tôi tiếp tục cầm lên một chồng bát tô. “XOẢNG! XOẢNG!”

• “Ối giời ơi! Nó phá nhà! Nó đập hết bát đĩa rồi!” – Bà Phán hét lên thất thanh, lao từ trong bếp ra.

Tiếng đổ vỡ kinh hoàng vang lên liên hồi. Tôi như một cỗ máy hủy diệt, lạnh lùng cầm từng chồng bát đĩa lên và ném mạnh xuống đất. Không gian ồn ào của đám giỗ bỗng chốc im bặt. Các cụ, các ông, các bà từ nhà trên chạy túa xuống sân giếng.

Họ thấy tôi, cô con dâu hiền lành cam chịu mọi ngày, giờ đang đứng giữa đống hoang tàn, tay cầm cái mâm đồng ném loảng xoảng xuống nền giếng.

• “Dừng lại! Con điên này!” – Hùng lao vào định giữ tay tôi.

Tôi quay phắt lại, cầm mảnh đĩa vỡ sắc nhọn chĩa thẳng vào mặt anh ta. Ánh mắt tôi rực lửa khiến Hùng phải lùi lại vì sợ hãi.

• “Đừng ai lại gần tôi.”

Tôi ném nốt cái bát cuối cùng trên tay xuống đất. Xong. Năm mươi mâm bát. Giờ là năm mươi đống vụn vỡ. Sân giếng ngổn ngang như bãi chiến trường.

Tôi phủi tay, chỉnh lại tóc, nhìn thẳng vào mặt bà mẹ chồng đang tím tái vì tức giận và tiếc của.

• “Mẹ muốn sạch sẽ đúng không? Con đập hết rồi đấy, từ giờ không ai phải rửa nữa, cũng không bao giờ có lần sau đâu.”

Nói rồi, tôi tháo chiếc tạp dề ném vào mặt Hùng. Tôi bước qua đống mảnh sành, đi thẳng ra cổng, lên xe nổ máy, bỏ lại sau lưng cả dòng họ Lê đang chết lặng trong bàng hoàng.

Phần 4: Sự Im Lặng Đáng Sợ

Tôi không về nhà. Tôi thuê một phòng khách sạn 5 sao ở trung tâm thành phố, ngâm mình trong bồn nước nóng, tắt điện thoại và ngủ một giấc thật sâu.

Ba ngày liền, tôi không liên lạc với bất kỳ ai. Khi tôi mở máy lên, hàng trăm cuộc gọi nhỡ, hàng trăm tin nhắn. Của Hùng, của mẹ chồng, của em chồng. Ban đầu là những tin nhắn chửi bới, dọa nạt: “Cô về ngay đây xin lỗi bố mẹ!”, “Đồ con dâu mất dạy!”, “Cô mà không về tôi từ mặt cô!”.

Nhưng sang ngày thứ hai, giọng điệu bắt đầu thay đổi: “Em đang ở đâu? Về nói chuyện đi.”, “Mẹ giận quá nên nói thế thôi, em về đi.”

Và đến ngày thứ ba, là sự hoảng loạn: “Em ơi, ngân hàng gọi báo nợ quá hạn, sao tài khoản anh bị khóa rồi?”, “Chủ nợ đến nhà đòi tiền vật liệu xây dựng, em ơi cứu anh!”.

Tôi mỉm cười nhạt nhẽo. Họ nghĩ tôi chỉ giận dỗi vu vơ như mọi lần. Họ không biết rằng, trước khi về quê, tôi đã âm thầm chuẩn bị cho cuộc ra đi này từ lâu. Sự việc cái bát chỉ là cái cớ để tôi kích nổ quả bom đã hẹn giờ.

Hùng không hề biết, tất cả tài sản, thẻ tín dụng, thậm chí cả chức vụ của anh ta ở công ty đều có bàn tay tôi can thiệp. Tôi là người bảo lãnh cho các khoản vay của anh ta. Tôi là người giới thiệu anh ta vào công ty bất động sản (chỗ người quen của tôi).

Khi tôi rút “ống thở”, Hùng ngay lập tức trở về nguyên hình là một kẻ bất tài và nợ nần.

Phần 5: Sự Trở Về Và Tờ Giấy Định Mệnh

Ngày thứ tư. Tôi trang điểm thật đẹp, mặc bộ vest sang trọng, lái xe trở về căn hộ chung cư – nơi Hùng đang cố thủ.

Vừa mở cửa, tôi đã thấy không khí u ám bao trùm. Mẹ chồng tôi – bà Phán – cũng có mặt ở đó. Bà ta ngồi trên ghế sofa, mặt hầm hầm. Hùng thì râu ria lởm chởm, đi lại loanh quanh trong phòng khách.

Thấy tôi về, bà Phán đứng bật dậy, chỉ tay:

• “À, cô vác mặt về rồi đấy à? Cô làm loạn nhà chồng, đập phá đồ đạc rồi bỏ đi mấy ngày nay. Cô coi cái nhà này là cái chợ à? Hôm nay tôi lên đây để dạy lại cô!”

Hùng cũng hùa theo, cố vớt vát chút sĩ diện đàn ông:

• “Em quá quắt lắm rồi đấy Liên. Mau xin lỗi mẹ đi. Chuyện hôm nọ anh bỏ qua.”

Tôi không nói gì. Tôi điềm tĩnh ngồi xuống ghế đối diện, đặt chiếc túi xách hàng hiệu lên bàn. Tôi lấy ra một tập hồ sơ dày cộp, đẩy về phía họ.

• “Con không về để xin lỗi. Con về để giải quyết dứt điểm.”

Hùng liếc nhìn tập hồ sơ, cười khẩy:

• “Cái gì đây? Đơn ly hôn à? Cô định dọa tôi à? Cô mà bỏ tôi thì cô thành gái một đời chồng, ai thèm rước? Tôi ký ngay cho cô xem.”
• “Anh cứ bình tĩnh mà đọc. Không chỉ có đơn ly hôn đâu.” – Tôi nói, giọng lạnh tanh.

Hùng cầm tờ giấy đầu tiên lên. Mặt anh ta biến sắc. Đó không phải đơn ly hôn. Đó là “Quyết định thu hồi tài sản và Thanh lý hợp đồng bảo lãnh”.

• “Cái… cái gì thế này?” – Hùng lắp bắp.
• “Căn nhà này, chiếc xe anh đang đi, và cả mảnh đất ở quê mà anh đứng tên vay ngân hàng để xây từ đường… tất cả đều là tài sản hình thành từ tiền riêng của tôi trước hôn nhân, hoặc do tôi đứng ra bảo lãnh trả nợ. Bây giờ, tôi chính thức ngừng bảo lãnh. Ngân hàng sẽ tiến hành thu hồi nhà và xe trong vòng 30 ngày nếu anh không thanh toán đủ nợ gốc và lãi.”

Bà Phán nghe đến chữ “thu hồi nhà”, “mảnh đất ở quê”, thì rụng rời chân tay:

• “Mày… mày nói cái gì? Nhà của con tao mà?”
• “Mẹ nhầm rồi. Con trai mẹ làm gì có tiền? Lương ba cọc ba đồng, ăn còn chả đủ, lấy đâu ra tiền tỷ xây nhà? Là con bỏ tiền ra đấy. Con giữ thể diện cho chồng nên để anh ấy đứng tên vay, con trả lãi. Nhưng giờ thì hết rồi.”

Tôi rút tiếp tờ giấy thứ hai.

• “Còn đây là Kết quả xét nghiệm ADN và Hồ sơ bệnh án vô sinh của Nguyễn Văn Hùng.”

Hùng giật lấy tờ giấy, tay run bần bật. Bà Phán nhào tới xem.

• “Vô sinh? Sao lại vô sinh? Mày… mày vu khống!” – Bà Phán hét lên.
• “Đây là kết quả khám tại bệnh viện Phụ sản Trung ương 3 năm trước. Anh Hùng bị teo tinh hoàn bẩm sinh, khả năng có con tự nhiên bằng 0. Con đã giấu kín chuyện này để mẹ không sốc, để anh ấy không mất mặt với họ hàng. Con chịu tiếng oan ‘cây độc không trái’ suốt 3 năm qua, chịu sự chì chiết của mẹ.”

Tôi nhìn thẳng vào mắt bà Phán, ánh mắt sắc lẹm khiến bà ta phải lùi lại.

• “Mẹ chửi con không biết đẻ, mẹ bắt con rửa 50 mâm bát để trừng phạt con. Nhưng thực ra, dòng họ nhà mẹ tuyệt tự là do con trai mẹ, không phải do con.”

Hùng gục xuống bàn, ôm đầu đau đớn. Bí mật mà anh ta cố chôn vùi, lòng tự trọng hão huyền của anh ta giờ đây bị phơi bày trần trụi trước mặt mẹ đẻ.

• “Và cuối cùng…” – Tôi đặt tờ đơn ly hôn đã ký sẵn lên trên cùng. – “Đây là lối thoát cho anh. Ký đi. Nếu ký, tôi sẽ hỗ trợ trả nợ ngân hàng phần lãi suất tháng này để anh có thời gian xoay sở dọn đi. Còn nếu không, anh cứ việc ra tòa, và tôi sẽ công khai tất cả bằng chứng này cho cả cái làng Vũ Đại biết lý do thực sự chúng ta ly hôn.”

Phần 6: Cái Kết Của Sự Giải Thoát

Không gian chìm trong im lặng chết chóc. Chỉ còn tiếng thở dốc nặng nề của Hùng và tiếng khóc thút thít của bà Phán. Bà ta nhìn con trai, nhìn tờ bệnh án, rồi nhìn cô con dâu mà bà ta từng coi thường. Bà ta hiểu rằng, bà ta đã mất tất cả. Mất con dâu giàu có, mất căn nhà, và mất cả niềm hy vọng về đứa cháu đích tôn.

Hùng cầm bút, tay run rẩy. Anh ta biết mình không còn đường lui. Không có tôi, anh ta chỉ là con số 0 tròn trĩnh.

• “Liên… anh xin lỗi… anh…” – Hùng ngước lên, đôi mắt đỏ hoe van lơn.
• “Muộn rồi Hùng ạ. Khi tôi đập vỡ cái bát đầu tiên ở sân giếng, là tôi đã đập vỡ cái tình nghĩa vợ chồng này rồi. Ký đi.”

Hùng đặt bút ký. Nét chữ nguệch ngoạc như giun dế.

Tôi cầm tờ đơn ly hôn, cất vào túi. Tôi đứng dậy, nhìn bao quát căn nhà lần cuối.

• “Tôi cho hai mẹ con anh 3 ngày để dọn đồ ra khỏi nhà tôi. Sau 3 ngày, tôi sẽ đổi mã khóa cửa.”

Tôi bước ra khỏi cửa, tiếng gót giày gõ xuống sàn hành lang đanh thép và kiêu hãnh.

Ra đến thang máy, tôi hít một hơi thật sâu. Không khí tự do ùa vào lồng ngực. 3 năm qua, tôi đã sống vì người khác, đã nhẫn nhịn, đã hy sinh. Nhưng hôm nay, tôi đã trả lại tất cả.

Tôi nhớ lại khoảnh khắc những chiếc bát vỡ tan tành ở sân giếng. Âm thanh đó không phải là tiếng ồn, đó là tiếng xiềng xích bị phá bỏ. Tôi lên xe, nổ máy. Chiếc xe lướt đi trong ánh hoàng hôn rực rỡ của thành phố. Cuộc hôn nhân này là một sai lầm, nhưng tờ giấy ly hôn trên tay tôi hôm nay, là quyết định đúng đắn nhất cuộc đời. Từ nay, tôi sẽ sống cho chính mình, rực rỡ và kiêu hãnh như một nữ hoàng trên ngai vàng của sự tự do.