Năm 1995, phố Hàng Bạc vẫn còn giữ nguyên dáng vẻ cũ kỹ của một khu phố cổ — bảng hiệu sơn đỏ, chữ vàng, tủ kính gỗ trầy xước và mùi quen thuộc của kim loại pha lẫn hơi người. Buổi trưa oi nồng, Mai đứng trong tiệm vàng “Thịnh Đức Khánh”, trên tay nắm chặt chiếc vòng vàng chị gái đưa hôm qua.
“Cầm lấy, em à. Chị chẳng có gì nhiều, nhưng đàn bà phải có chút vốn phòng thân,” chị nói, giọng chân thành. “Một chỉ vàng thôi, coi như chị gửi chút may mắn.”
Mai nhìn chiếc vòng sáng lấp lánh, lòng vừa biết ơn vừa ngại. Nhà chị không khá giả gì, anh rể làm nghề chạy xe thuê, con còn nhỏ. Cô đâu ngờ, món quà ấy sẽ trở thành vết rạn đầu tiên giữa hai chị em.
Trong tiệm, người thợ vàng cầm chiếc vòng, đưa lên ánh đèn kiểm tra. Mai hồi hộp, tưởng tượng đến chuyến xe hàng sắp tới — cô định bán vàng lấy vốn buôn vải, mở một gian nhỏ ở chợ đầu mối. Chỉ một chỉ thôi, nhưng là tất cả niềm tin vào tương lai.
“Cô ơi…” người thợ ngẩng lên, giọng dè dặt.
“Vàng này… không thật đâu. Hàng mạ thôi. Cùng lắm bán cân ký, chẳng đáng bao nhiêu.”
Mai sững người.
“Không thể nào… chị tôi đưa mà.”
Anh ta nhìn cô, ái ngại: “Có thể người làm tráo. Loại này ngoài chợ giờ nhiều lắm.”
Cô lặng lẽ gật đầu, nhét chiếc vòng vào túi, cảm giác nóng ran như bị ai tát. Bên ngoài, phố xôn xao tiếng rao, tiếng còi xe, nhưng tai cô ù đi. Trong khoảnh khắc ấy, mọi niềm tin tan rã.
Không nói một lời, Mai rời tiệm, bước qua những con phố lấp lánh ánh vàng mà trong lòng chỉ thấy trống rỗng.
Những năm tháng xoay sở
Mai bắt đầu hành trình buôn bán với hai bàn tay trắng. Cô đi phụ bán vải, rồi nhặt từng mảnh vải vụn về may túi, bán ở chợ trời. Tiền kiếm được chẳng bao nhiêu, nhưng cô giữ thói quen mỗi tháng góp một ít vào ống tiết kiệm — như thể đang đắp lại chiếc vòng vàng năm nào.
Còn chị cô, Lan, vẫn không hay biết chuyện. Thỉnh thoảng gặp nhau, chị vẫn hỏi han:
“Việc buôn bán sao rồi, em?”
Mai chỉ cười: “Cũng tạm ổn chị ạ.”
Cô không muốn làm chị tổn thương. Nếu chị biết chiếc vòng giả, chắc sẽ đau lòng lắm. Mai tin rằng người tráo không phải chị, mà là anh rể — người đàn ông có đôi mắt láu lỉnh, hay khoe chuyện “biết chỗ mua vàng rẻ.”
Thời gian trôi qua. Năm 2005, Mai đã có một sạp vải nhỏ, đủ nuôi con trai ăn học. Những đêm chong đèn tính sổ, cô vẫn nhớ lại buổi trưa năm ấy — mùi kim loại trong tiệm vàng, ánh mắt ngập ngừng của người thợ, và cảm giác bị phản bội len vào tận tim.
Có lúc, cô tự hỏi: Nếu ngày ấy không bị tráo vàng, liệu cuộc đời mình có khác?
Nhưng rồi cô lại nghĩ: Có lẽ không. Thật ra, chính chiếc vòng giả đã dạy mình sống thật hơn.
Hai mươi năm sau
Mùa thu 2015, Lan gọi điện báo tin: “Anh rể em bệnh nặng, chắc không qua khỏi. Em rảnh ghé thăm anh đi.”
Mai do dự. Hai mươi năm, cô chưa từng nhắc lại chuyện cũ, nhưng ký ức vẫn hằn như vết xước trong lòng. Dù vậy, cô vẫn đi — không phải vì anh rể, mà vì chị.
Trong căn nhà cũ, anh rể gầy rộc, đôi mắt hối hận. Thấy Mai, ông nắm tay run rẩy:
“Mai à… chị em tốt lắm. Còn anh, anh xin lỗi…”
Mai nhìn ông, lòng nặng trĩu.
“Anh xin lỗi chuyện gì?”
Ông thở dốc, nước mắt rơi:
“Chiếc vòng… năm đó… là anh đổi. Lúc đó anh kẹt tiền, định mượn tạm rồi chuộc lại. Nhưng rồi mọi chuyện lỡ dở. Anh hối hận suốt đời…”
Lan đứng sững sau cửa, mặt tái nhợt.
“Anh nói gì vậy?”
Không ai nói thêm gì nữa. Chỉ còn tiếng quạt quay chậm và tiếng khóc nghẹn.
Mai rời đi trong im lặng, lòng không giận, cũng chẳng nhẹ nhõm. Cô chỉ cảm thấy như vừa khép lại một chương cũ.
Kết mở
Một tháng sau, Lan tìm đến. Chị nắm tay Mai, dúi vào tay cô một phong bì nhỏ.
“Anh ấy mất rồi. Đây là thứ duy nhất anh dặn phải đưa cho em.”
Mai mở ra — bên trong là một chỉ vàng thật, được gói cẩn thận trong tờ giấy cũ, ghi nguệch ngoạc dòng chữ:
“Trả Mai – cho món nợ 20 năm.”
Mai nhìn lâu thật lâu. Chiếc vòng giờ không còn ý nghĩa vật chất nữa, mà như minh chứng rằng thời gian có thể làm phai nhòa mọi vết thương — chỉ cần người ta đủ kiên nhẫn sống qua nó.
Tối đó, cô đem vàng đến hiệu cũ “Thịnh Đức Khánh” — tiệm vẫn còn, giờ do con trai người chủ ngày xưa quản lý. Khi người thợ đặt chỉ vàng lên bàn cân, Mai mỉm cười:
“Không phải để bán. Tôi chỉ muốn biết… lần này có thật không thôi.”
Anh thợ cười hiền: “Thật đấy cô. 9999 nguyên chất.”
Mai gật đầu, cất chỉ vàng vào túi. Bước ra phố, ánh nắng cuối chiều đổ lên tấm bảng hiệu đỏ, hệt như hai mươi năm trước.
Nhưng lần này, cô không còn thấy cay đắng nữa.
Chỉ thấy lòng mình nhẹ như một hạt bụi vàng vừa bay đi trong nắng.
