Tôi ngồi bên bàn làm việc trong căn phòng trọ nhỏ ở Sài Gòn, ánh đèn vàng vọt chiếu lên tờ giấy trắng. Bút trong tay tôi run run, không phải vì lạnh, mà vì cảm xúc lẫn lộn trong lòng. Tôi đang viết lá thư gửi ông Tuấn – sếp cũ của tôi, người vừa nghỉ hưu cách đây một tuần. Ông là giám đốc chi nhánh công ty quảng cáo nơi tôi làm việc suốt 5 năm qua. Một người nghiêm khắc, đôi khi khắc nghiệt, nhưng công bằng và đầy tâm huyết. Lá thư này không chỉ là lời chúc mừng ông nghỉ hưu, mà còn là cách tôi bày tỏ lòng biết ơn, và cả những điều tôi chưa từng dám nói.
Tôi bắt đầu viết:
Kính gửi chú Tuấn,
Cháu là Minh, nhân viên cũ ở phòng sáng tạo. Hôm nay, cháu viết lá thư này để chúc chú một cuộc sống nghỉ hưu thật an lành và hạnh phúc. Cháu luôn biết ơn những năm tháng được làm việc dưới sự dẫn dắt của chú…
Tôi ngừng lại, ký ức ùa về. Năm năm ở công ty không hề dễ dàng. Tôi chỉ là một nhân viên quèn, lương tháng 12 triệu, đủ sống nhưng chẳng dư dả. Công việc sáng tạo đòi hỏi tôi phải liên tục đưa ra ý tưởng mới, nhưng áp lực từ khách hàng và deadline đôi khi khiến tôi kiệt sức. Ông Tuấn là người luôn đẩy tôi vượt qua giới hạn. Có lần, tôi nộp một ý tưởng quảng cáo và bị ông thẳng thừng phê bình trước cả phòng: “Cậu làm thế này thì khách hàng chạy mất dép! Nghĩ lại đi, Minh!” Tôi đã tức đến mức muốn nghỉ việc, nhưng chính ông sau đó đã gọi tôi vào phòng, chỉ ra từng lỗi sai và hướng dẫn tôi cách cải thiện. Nhờ ông, tôi dần trở thành một trong những nhân viên sáng tạo chủ chốt của công ty.
Nhưng điều khiến tôi day dứt nhất là lần tôi suýt bị sa thải. Hai năm trước, một chiến dịch lớn của công ty thất bại vì sai sót trong bản kế hoạch mà tôi phụ trách. Khách hàng nổi giận, công ty mất hợp đồng triệu đô. Tôi nghĩ mình tiêu rồi. Nhưng ông Tuấn đã đứng ra nhận trách nhiệm trước ban giám đốc, bảo vệ tôi. Sau đó, ông gọi tôi vào và nói: “Cậu nợ tôi một cơ hội để chứng minh bản thân. Đừng làm tôi thất vọng.” Tôi đã cố gắng gấp đôi từ đó, nhưng chưa từng dám hỏi tại sao ông lại cứu tôi.
Lá thư tiếp tục:
…Cháu luôn nhớ những bài học chú dạy, từ cách trình bày ý tưởng đến cách đối mặt với thất bại. Có lần cháu suýt mất việc, nhưng chú đã cho cháu cơ hội. Cháu chưa từng cảm ơn chú trực tiếp, và giờ cháu muốn nói rằng cháu nợ chú rất nhiều…
Viết xong, tôi gấp lá thư, bỏ vào phong bì và gửi đi. Tôi không mong gì hơn ngoài việc ông đọc được và hiểu lòng tôi. Sau đó, tôi trở lại với cuộc sống thường nhật: sáng đi làm, tối về căn trọ, lặp lại vòng tuần hoàn của một nhân viên văn phòng bình thường.
Nửa năm trôi qua, tôi gần như quên mất lá thư. Công ty có giám đốc mới – bà Lan, một người phụ nữ sắc sảo nhưng xa cách. Bà không thân thiện như ông Tuấn, và tôi cảm thấy khó gần. Công việc vẫn ổn, nhưng tôi bắt đầu cảm thấy chán nản. Ý tưởng của tôi thường bị bà Lan bác bỏ, và tôi tự hỏi liệu mình có đang đi đúng hướng. Lương tháng vẫn 12 triệu, trong khi giá cả ở Sài Gòn ngày càng đắt đỏ. Tôi bắt đầu nghĩ đến chuyện nhảy việc.
Một buổi sáng, khi tôi đang kiểm tra email, một thông báo từ phòng nhân sự khiến tôi sững sờ:
Chúc mừng anh Nguyễn Văn Minh được thăng chức làm Trưởng phòng Sáng tạo, với mức lương mới là 30 triệu đồng/tháng, hiệu lực từ tháng tới.
Tôi đọc đi đọc lại, nghĩ rằng mình nhầm. Trưởng phòng? 30 triệu? Tôi chỉ là một nhân viên bình thường, chưa từng được đề bạt hay đánh giá xuất sắc. Chuyện này quá bất ngờ. Đồng nghiệp bắt đầu xì xào, một số người chúc mừng, nhưng không ít ánh mắt ghen tị. Tôi nghe loáng thoáng ai đó nói: “Minh mà thăng chức? Chắc có ô dù lớn lắm!”
Tôi bối rối, không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Tôi đến gặp chị Hương, trưởng phòng nhân sự, để hỏi rõ. Chị cười bí ẩn: “Cậu cứ gặp giám đốc Lan đi. Đây là quyết định của sếp lớn.”
Trong phòng họp, bà Lan nhìn tôi với ánh mắt khó đoán. “Chúc mừng cậu, Minh. Cậu được thăng chức vì tiềm năng và đóng góp của mình. Nhưng tôi muốn cậu hiểu rằng vị trí này đi kèm với nhiều trách nhiệm. Cậu sẵn sàng chưa?”
Tôi gật đầu, nhưng trong lòng đầy nghi hoặc. Tiềm năng? Đóng góp? Tôi không nhớ mình đã làm gì đặc biệt để được chú ý như vậy. Cuộc họp kết thúc, nhưng câu hỏi về lý do thăng chức vẫn ám ảnh tôi.
Đêm đó, tôi nhận được một cuộc gọi từ số lạ. Giọng nói ở đầu dây khiến tôi giật mình – là ông Tuấn. “Minh, chú vừa nghe tin cậu thăng chức. Chúc mừng nhé!”
Tôi lắp bắp cảm ơn, rồi không kìm được, hỏi: “Chú ơi, cháu không hiểu tại sao mình được thăng chức. Chú có biết gì không?”
Ông cười khẽ: “Cậu còn nhớ lá thư gửi chú không? Chú đã chuyển nó cho một người bạn cũ, người có ảnh hưởng trong công ty. Chú nói với ông ấy rằng cậu là một nhân viên đáng giá, chỉ cần một cơ hội để tỏa sáng. Có vẻ ông ấy đã lắng nghe.”
Tôi sững sờ. Lá thư đó? Chỉ là một lá thư cảm ơn, sao lại dẫn đến chuyện này? Nhưng giọng ông Tuấn trở nên nghiêm túc: “Minh, chú muốn gặp cậu. Có chuyện quan trọng cần nói. Mai đến nhà chú, được không?”
Tôi đồng ý, dù trong lòng đầy lo lắng. Ông Tuấn đang giấu điều gì đó, tôi cảm nhận được.
Hôm sau, tôi đến nhà ông Tuấn ở ngoại ô Sài Gòn. Căn nhà nhỏ, giản dị, khác xa với hình ảnh một giám đốc quyền lực mà tôi từng biết. Ông mời tôi ngồi, rót trà, rồi lấy ra một chiếc hộp gỗ cũ. Bên trong là một xấp tài liệu và một chiếc USB.
“Minh, chú nợ cậu một lời giải thích,” ông bắt đầu. “Lá thư của cậu không chỉ là lời cảm ơn. Nó nhắc chú nhớ đến một lời hứa cũ – lời hứa với chính bản thân chú rằng chú sẽ giúp những người xứng đáng.”
Ông kể rằng 10 năm trước, công ty từng dính vào một vụ scandal lớn liên quan đến việc biển thủ quỹ. Một nhân viên trẻ đã bị đổ lỗi oan, và ông Tuấn, khi đó là phó giám đốc, không thể bảo vệ người đó. Nhân viên ấy đã nghỉ việc trong tủi nhục, và ông luôn day dứt vì không làm được gì. “Khi cậu suýt bị sa thải hai năm trước, chú thấy bóng dáng của cậu ấy trong cậu,” ông nói. “Chú không muốn lặp lại sai lầm cũ.”
Nhưng điều ông nói tiếp khiến tôi lạnh sống lưng. “Cậu được thăng chức không chỉ vì lá thư. Có người trong công ty đang cố ý đẩy cậu lên để che đậy một bí mật lớn hơn.”
Ông đưa tôi chiếc USB. “Đây là bằng chứng về một vụ gian lận tài chính trong công ty, liên quan đến bà Lan và một số người trong ban giám đốc. Chú phát hiện ra trước khi nghỉ hưu, nhưng không đủ thời gian để xử lý. Lá thư của cậu vô tình đến đúng lúc, và chú đã dùng nó để thuyết phục một người bạn trong hội đồng quản trị đề cử cậu vào vị trí trưởng phòng. Họ nghĩ cậu là người dễ thao túng, sẽ không nghi ngờ gì. Nhưng chú tin cậu đủ thông minh để nhận ra.”
Tôi mở USB, bên trong là các tài liệu về các giao dịch bất hợp pháp: tiền từ các chiến dịch quảng cáo bị chuyển vào tài khoản cá nhân, hợp đồng giả mạo, và cả email trao đổi giữa bà Lan và một đối tác nước ngoài. Nếu những thứ này bị phơi bày, công ty sẽ sụp đổ.
Cao trào đến khi tôi quyết định đối mặt với bà Lan. Tôi hẹn gặp bà, mang theo bản sao của các tài liệu. Trong phòng họp, tôi đặt chúng lên bàn. “Tôi biết về các giao dịch bất hợp pháp,” tôi nói, giọng cố giữ bình tĩnh. “Nếu bà không dừng lại, tôi sẽ công khai tất cả.”
Bà Lan tái mặt, nhưng nhanh chóng lấy lại bình tĩnh. “Cậu nghĩ mình có thể đe dọa tôi? Cậu chỉ là một con tốt trong ván cờ này. Ai đứng sau cậu? Tuấn, phải không?”
Cú twist bất ngờ đến ngay lúc đó. Bà Lan tiết lộ rằng chính bà đã cố ý để tôi được thăng chức, nhưng không phải để thao túng tôi, mà để khiến tôi trở thành vật tế thần. Nếu vụ gian lận bị lộ, tôi – với vai trò trưởng phòng mới – sẽ bị đổ lỗi vì thiếu kinh nghiệm và quản lý kém. Bà đã tính toán mọi thứ, kể cả việc tôi phát hiện ra USB. “Cậu nghĩ Tuấn giúp cậu vì lòng tốt?” bà cười khẩy. “Ông ấy chỉ muốn trả thù tôi vì đã đẩy ông ấy ra khỏi công ty. Cậu chỉ là công cụ của ông ấy.”
Tôi sững sờ. Ông Tuấn, người tôi kính trọng, lại đang lợi dụng tôi? Tôi rời phòng họp, đầu óc quay cuồng. Tôi gọi cho ông Tuấn, nhưng ông không trả lời. Đêm đó, tôi ngồi trước máy tính, đọc lại các tài liệu. Tôi nhận ra một sự thật đau lòng: cả ông Tuấn và bà Lan đều có động cơ riêng. Nhưng tôi không muốn là con tốt trong trò chơi của họ.
Cuối cùng, tôi quyết định hành động. Tôi gửi toàn bộ bằng chứng cho cơ quan chức năng và một tờ báo uy tín. Vụ scandal nổ ra, công ty bị điều tra, bà Lan bị bắt. Ông Tuấn cũng bị triệu tập vì liên quan đến việc che giấu thông tin. Công ty chao đảo, nhưng tôi giữ được vị trí của mình nhờ sự minh bạch.
Một năm sau, tôi trở thành giám đốc sáng tạo của một công ty mới, với mức lương gấp đôi. Lá thư ngày đó không chỉ đổi đời tôi, mà còn dạy tôi một bài học: đôi khi, lòng tốt cũng có thể là một lưỡi dao hai lưỡi. Nhưng chính sự trung thực đã giúp tôi vượt qua tất cả.
