Tôi tên là Mai, 27 tuổi, làm nhân viên marketing ở Sài Gòn. Cuộc đời tôi thay đổi hoàn toàn khi gặp anh Hùng – chàng trai Thanh Hóa cao lớn, da ngăm rám nắng, nụ cười ấm áp như gió sông Mã. Chúng tôi quen nhau qua một chuyến công tác ở Hà Nội. Anh là kỹ sư cầu đường, giọng nói trầm ấm, kể chuyện làng quê khiến tôi say đắm. “Em về Thanh Hóa với anh nhé? Nhà anh rộng thênh thang, mẹ anh hiền lắm,” anh thì thầm trong lần tỏ tình dưới mưa Sài Gòn.

Tôi gật đầu ngay. Lấy chồng xa quê? Chẳng sao, anh hứa sẽ đưa tôi đi khắp nơi. Cưới nhau sau sáu tháng yêu, đám cưới rình rang ở cả Sài Gòn lẫn làng anh bên sông Mã. Ngày đón dâu về Thanh Hóa, trời xanh ngắt, nắng vàng rực rỡ. Nhà chồng tôi là ngôi nhà ngói ba gian cổ kính, sân gạch đỏ au, vườn xoài sai trĩu. Mẹ chồng – bà Lan, 55 tuổi – ôm tôi khóc: “Con về rồi, nhà này có phúc!” Bố chồng cười hiền, anh Hùng nắm tay tôi siết chặt. Tôi nghĩ: Yên ấm rồi, đời mình như mơ.

Nhưng tối hôm đó, khi cả nhà quây quần ăn cơm, mẹ chồng đặt đũa xuống, giọng nghiêm trang: “Mai ơi, con là dâu trưởng. Đêm nay, con phải làm lễ ‘xin tổ tiên nhận dâu’. Cắm ba cây hương giữa đêm, một mình trong nhà thờ tổ. 3 giờ sáng, khấn tên tổ ba đời.” Tôi ngạc nhiên: “Mẹ ơi, sao phải nửa đêm vậy?” Bà cười buồn: “Tục nhà mình. Tổ tiên thích yên tĩnh, chứng giám lòng thành. Làm đi con, để sau này con cháu bình an.”

Anh Hùng vuốt tóc tôi: “Em làm được mà. Anh ở ngoài sân chờ.” Tôi gật đầu, lòng hơi hồi hộp nhưng nghĩ chỉ là phong tục. Ai ngờ, đó là khởi đầu của cơn ác mộng kéo dài năm năm…

Đêm khuya, làng chìm trong im lặng. Tiếng côn trùng rả rích, gió sông Mã thì thầm qua khe cửa. Tôi mặc áo tứ thân trắng, tay cầm bó hương, bước vào nhà thờ tổ – căn phòng gỗ lim tối om phía sau nhà chính. Bàn thờ cao ngất, khắc hình rồng phượng, ba bức hoành phi: “Tổ tiên phù hộ”, “Con cháu thịnh vượng”, “Hòa thuận ba đời”. Trên bàn, bài vị ông cố, ông nội, bố chồng – tất cả tên Minh, như anh Hùng.

Tôi quỳ xuống, run run cắm ba cây hương vào bát cắm hương đồng. Lửa bùng lên đỏ rực, khói bay nghi ngút. Đồng hồ treo tường điểm 3 giờ sáng. Tôi khấn: “Con là Mai, dâu trưởng nhà họ Minh. Xin tổ tiên ba đời nhận con, phù hộ vợ chồng son, con cháu đầy nhà…” Giọng tôi vang vọng trong bóng tối, tim đập thình thịch.

Bỗng… phụt! Khói hương tắt ngấm! Không gió, không động, ba cây hương đồng loạt tắt, chỉ còn tàn đỏ lấp lòe. Tôi giật mình, tay run cầm bó hương mới. “Lạ thật…” Đang cắm lại, một tiếng gọi vang lên từ bàn thờ – lạnh buốt như dao cắt: “Mai… về với ta…”

Giọng trẻ con! Lanh lảnh, the thé, như đứa bé ba tuổi đang cười khúc khích. Tôi chết lặng, quay phắt lại. Phòng tối om, chỉ le lói ánh trăng qua khe cửa. Không ai! “Ai đấy?” tôi hét khẽ, sợ đánh thức cả nhà. Tiếng cười lại rộ: hí hí hí… Mai về đi… Rồi… cạch! Một chiếc bát sứ trên bàn thờ tự lăn ra, lăn chậm rãi xuống bậc thềm, dừng sát chân tôi. Bên trong khắc chữ: “Minh – út đời ba”.

Tôi hét lên, ngã ngửa. Cửa bật mở, anh Hùng lao vào ôm tôi: “Em sao vậy?” Mẹ chồng chạy theo, mặt tái mét: “Hương tắt? Trời ơi!” Bà vội thắp lại, khấn lia lịa: “Tổ ơi, con thành tâm!” Tiếng gọi im bặt. Anh Hùng dỗ tôi: “Em nghe nhầm thôi. Về phòng ngủ đi.” Tôi gật đầu, nhưng cả đêm nằm run rẩy, tiếng hí hí vẫn văng vẳng trong đầu.

Sáng hôm sau, mọi thứ bình thường. Mẹ chồng cười: “Lễ xong rồi, giờ con chính thức là dâu nhà họ Minh!” Tôi cố quên, lao vào cuộc sống mới. Nhưng từ đó, những chuyện lạ bắt đầu…

Năm thứ nhất: Tôi mang thai. Hạnh phúc ngập tràn! Siêu âm: bé trai, đặt tên Minh – theo tục nhà chồng. Nhưng đêm khuya, tôi hay mơ thấy đứa bé cười dưới bàn thờ, tay cầm bát sứ: “Mai ơi, về chơi…” Thức giấc, bụng tôi đau quặn. Bác sĩ bảo: thai yếu. Tôi đốt hương cầu bình an, mọi chuyện ổn.

Đám đầy tháng bé Minh rình rang. Cả làng khen: “Dâu Sài Gòn xinh, con trai đẹp!” Nhưng đêm ấy, khi dọn mâm cỗ, chiếc bát sứ lại lăn ra từ gầm bàn. Bé Minh – mới một tháng – cười khanh khách y hệt tiếng đêm cưới!

Năm thứ hai: Bé Minh bi bô tập nói. Đêm đêm, nó hay ngồi một mình trước bàn thờ, thì thầm: “Ông nội ơi… Mai về…” Tôi hoảng, hỏi mẹ chồng. Bà gạt đi: “Trẻ con hay bắt chước.” Nhưng tôi phát hiện: trong ngăn kéo cũ, có tấm ảnh anh Hùng lúc ba tuổi… cười y hệt bé Minh! “Sao giống thế?” tôi hỏi anh. Anh cười: “Gen di truyền thôi em.”

Rồi tai nạn đầu tiên: Anh Hùng đi công trình, xe tải tông suýt chết. Bác sĩ bảo: “May mà sống!” Đêm đó, tôi nghe tiếng gọi từ bàn thờ: “Hùng… đưa Mai về…”

Năm thứ ba: Bé Minh lên hai, thông minh lạ thường. Nó vẽ tranh: cây hương tắt, bát lăn, và một cậu bé cầm tay… tôi! “Mẹ ơi, em út vẽ này,” nó nói. “Em út nào?” – “Em Minh út đời ba!” Tôi lạnh gáy. Đêm ấy, khuya khoắt, tôi thức giấc thấy bé Minh đứng trước bàn thờ, cắm hương một mình. Hương bùng cháy… rồi tắt phụt. Tiếng cười: hí hí… Mai về đi…

Tôi kể anh Hùng. Anh ôm tôi: “Em mệt quá. Mai đi chùa giải hạn nhé.” Nhưng mắt anh… tránh né.

Năm thứ tư: Công việc tôi thăng tiến, nhưng làng quê bắt đầu xì xào. “Nhà họ Minh lại lạ,” bà hàng xóm thì thầm. Bé Minh bị sốt cao, mê man gọi: “Ông cố ơi, đừng lấy mẹ!” Bác sĩ bó tay. Tôi khóc, chạy về bàn thờ cắm hương xin. Hương cháy… khói bay chữ: M A I. Bé tỉnh ngay! Mẹ chồng mặt trắng bệch: “Tổ phù hộ rồi!”

Anh Hùng ngày càng lạ: hay thức đêm, nhìn bàn thờ cười một mình. “Anh sao vậy?” – “Không sao em.”

Năm thứ năm: Bé Minh lên bốn, đi mẫu giáo. Một hôm, cô giáo gọi: “Cháu kể chuyện lạ: ‘Mẹ cháu là dâu giả, phải về với ông nội!’ ” Tôi sốc nặng. Đêm đó, tôi quyết lục tung nhà thờ tổ. Mẹ chồng đi thăm họ, anh Hùng công tác. Bé Minh ngủ say. Tôi mở ngăn bí mật sau bài vị…

Ngăn kéo kêu cạch, bụi bay mù mịt. Bên trong: không phải giấy tờ… mà ba cuốn sổ tay da cũ kỹ, khắc tên: Minh đời nhất – 1920, Minh đời hai – 1955, Minh đời ba – 1985. Tay run run, tôi mở cuốn đầu. Chữ nghiêng ngả: “Ngày cưới, dâu cắm hương 3h sáng. Hương tắt, tiếng gọi ‘Mai về’. Dâu tên Mai, chết ngay đêm tân hôn. Ta – Minh – sống tiếp nhờ…”

Tim tôi ngừng đập. Cuốn thứ hai: “Dâu tên Mai Lan, hương tắt phụt. Tiếng cười con nít. Đêm ấy, nàng sinh non, chết. Ta sống, con trai đầu tên Minh…” Cuốn thứ ba: gần đây nhất, chữ anh Hùng: “Dâu Mai – Sài Gòn. Hương tắt, bát lăn. Năm năm nay, nàng chưa chết. Phải làm sao? Bé Minh nhà ta… chính là ta ngày xưa!”

Tôi hét lên, cuốn sổ rơi. Cửa bật mở – anh Hùng đứng đó, mặt trắng bệch! “Em… em đọc rồi?” Giọng anh run rẩy. Bé Minh chạy vào, cười: hí hí… Mẹ biết rồi!

Cao trào: Anh lao tới giật sổ, nhưng tôi đẩy ra: “Nói đi! Sự thật là gì?” Anh quỳ xuống, nước mắt giàn: “Em yêu, anh không muốn… Năm năm nay anh hạnh phúc thật! Nhưng nhà họ Minh… bị nguyền từ thời cụ cố.”

Mẹ chồng về, mặt lạnh tanh: “Kể đi con. Dâu trưởng có quyền biết.” Anh Hùng nghẹn ngào:

“Ba đời nhà anh, chồng tên Minh, đều cưới dâu tên Mai. Lễ cắm hương 3h sáng là ‘thử lòng’. Nếu hương cháy – dâu thật, bình an. Nếu tắt phụt + tiếng gọi – dâu là ‘linh hồn đội lốt’, phải chết đêm tân hôn để chồng ‘sống lại’. Cụ cố anh: cưới Mai 1920, hương tắt, vợ chết, cụ sống 100 tuổi nhờ ‘hồn vợ’. Ông nội: Mai Lan 1955, tương tự. Bố anh: Mai Hương 1985, chết non, bố sống… nhưng con trai đầu – anh Hùng thật – chết lúc ba tuổi!”

Tôi chết lặng: “Vậy… anh là ai?” Anh khóc: “Anh là linh hồn bố anh, nhập vào xác anh họ xa năm 1985! Bé Minh nhà ta… là linh hồn anh Hùng thật, sống lại qua con trai đầu! Năm năm nay, em chưa chết vì… em yêu anh thật lòng! Nhưng đêm nay, 3h sáng – đúng năm năm – hương sẽ gọi lần cuối. Nếu em không ‘về’, bé Minh sẽ chết thay!”

Bỗng đồng hồ điểm 3h! Hương trên bàn thờ tự bùng – tắt phụt! Tiếng gọi vang khắp nhà: “Mai… về với ta… năm năm đủ rồi!” Bé Minh ngã gục, mặt tím tái! Tôi hét, lao tới cắm hương mới. Khói bay… hình một cậu bé ba tuổi nắm tay tôi!

Tôi ôm bé Minh khóc: “Đừng! Tao không về!” Anh Hùng hét: “Em phải chọn: chết để bé sống, hoặc… đốt hết!” Mẹ chồng thì thầm: “Có cách… Nguyền bắt đầu từ cụ cố, vì cụ giết vợ thật để cướp đất tổ. Phá nguyền: đốt sổ + máu dâu trưởng!”

Tôi cắn răng, lấy dao rạch tay nhỏ máu vào bát hương. “Tổ tiên ơi, Mai thành tâm! Không phải linh hồn, Mai là người thật! Phá nguyền ba đời!” Đổ xăng đốt ba cuốn sổ. Lửa bùng, khói đen cuồn cuộn. Tiếng hét vang từ bàn thờ: “Không… Mai… trả chồng ta!” Gió rít, nhà rung chuyển!

Bỗng… twist kinh hoàng: Khói tan, lộ ra sau bàn thờ – không phải tường gỗ… mà ba bộ hài cốt phụ nữ, mặt y hệt tôi! Bên cạnh, ba cậu bé ba tuổi – mặt y hệt anh Hùng và bé Minh! Mẹ chồng cười man rợ: “Con dâu ngoan! Giờ em biết chưa? Nguyền không phải của tổ… mà của mẹ chồng! Ta là Mai đầu tiên, năm 1920! Chồng ta chết, ta giết dâu sau để sống lại qua con dâu! Ba đời nay, ta nhập hồn vào dâu trưởng – Mai Lan, Mai Hương, giờ là em! Bé Minh? Là hồn chồng ta! Anh Hùng? Chỉ là xác thịt! Năm năm đủ để em ‘thành’ ta – đêm nay, em sẽ giết bé Minh, sống mãi!”

Tôi kinh hoàng: Mẹ chồng chính là linh hồn Mai tổ, điều khiển hết thảy! Bà lao tới, tay cầm dao: “Về với ta, Mai thứ tư!” Anh Hùng – xác thịt – đứng im như tượng!

Cao trào đỉnh điểm: Tôi đẩy bà ngã, ôm bé Minh chạy ra sân. Lửa lan, nhà cháy! Tiếng bà gào: “Mai… ba đời chung hồn!” Tôi hét vào trời: “Tổ thật ơi, chứng giám!” Bỗng sét đánh – trúng nhà thờ! Bà cụ tan xác trong lửa. Bé Minh tỉnh, khóc: “Mẹ ơi…”

Anh Hùng chạy ra, ôm chúng tôi: “Anh… tỉnh rồi! Hồn bà khống chế anh!” Hóa ra, anh là người thật, bị thôi miên năm năm.

Kết thúc twist: Sáng hôm sau, cảnh sát đến: nhà cháy, tìm thấy mười bộ hài cốt Mai dưới hầm – không phải ba! Hóa ra, nguyền kéo dài mười đời, mẹ chồng chỉ là đời thứ bảy! Bé Minh cười: “Mẹ ơi, em út hết rồi!” Nhưng đêm ấy, 3h sáng… hương trên bàn thờ mới nhà tôi tự cháy… khói bay chữ: M A I – ĐỜI 11.

Giờ tôi sống Sài Gòn, ly hôn, bé Minh an lành. Nhưng mỗi năm, ngày cưới cũ, tiếng gọi vang: “Mai… về với ta…” Và chiếc bát… nó lăn theo tôi, khắp nơi. Yên ấm? Đó là mâm cỗ tổ tiên… chờ dâu thứ mười một!