Tôi lấy chồng năm hai mươi tám tuổi. Không muộn, không sớm. Chỉ đủ chín chắn để hiểu hôn nhân không phải phép màu, cũng không phải cổ tích. Gia đình chồng tôi thuộc dạng buôn bán có của ăn của để, bố chồng từng là dân thương trường, mẹ chồng buôn nhà đất, kinh tế không thiếu.
Còn gia đình tôi thì ngược lại. Bố mẹ là công nhân hưu trí, sống giản dị, tiền bạc không nhiều nhưng bù lại luôn yêu thương nhau. Một gia đình kiểu truyền thống, đạo đức rõ ràng.
Tôi gặp chồng ở một hội thảo, sau hai năm yêu nhau thì cưới. Thú thật, tôi yêu anh và nghĩ mình sẽ được đối xử như những gì anh từng nói:
“Chỉ cần em về nhà anh, anh bảo vệ em cả đời.”
Thế nhưng sau khi cưới, tôi phát hiện ra một điều còn khủng khiếp hơn bất kì cuộc chiến tranh lạnh vợ chồng nào: tôi không chỉ cưới chồng, tôi cưới luôn cả gia đình chồng.
Chồng tôi không xấu, không tệ, nhưng anh là mẫu người chỉ cần bố mẹ mở miệng là ngoan ngoãn nghe theo. Nói văn hoa thì là hiếu thảo. Nói thẳng ra thì là… không có chính kiến.
Tôi làm kế toán công ty du lịch. Công việc ổn định, lương cũng tạm. Chúng tôi sống riêng trong một căn chung cư nhỏ gần công ty tôi, chồng tôi đi làm xa.
Mọi chuyện sẽ chẳng có gì để kể nếu buổi sáng hôm đó, không xảy ra chuyện khiến cuộc đời tôi xoay ngoắt.
PHẦN 1: BỐ CHỒNG BẤT THẦN GHÉ THĂM
Tôi đang chuẩn bị ra khỏi nhà để đi làm thì tiếng chuông cửa vang lên dồn dập. Tôi nghĩ là nhân viên chung cư hoặc ai đó phát tờ rơi. Nhưng khi mở cửa, tôi thấy bố chồng đang đứng sừng sững trước nhà.
Tôi giật mình:
— Bố lên lúc nào vậy ạ?
Không trả lời. Không chào hỏi. Không lý do. Ông lao thẳng vào nhà như thể đây là phòng khách nhà ông. Tôi vẫn còn chưa kịp định thần thì ông đã quát:
— Chìa khóa xe đâu?
Tôi sững người.
— Dạ… chìa khóa xe con để trên bàn, nhưng bố lấy làm gì ạ?
Ông giật phắt lấy, quay phắt ra cửa như một cơn bão.
— Con để em chồng con đi mượn.
Tôi nghe mà không tin nổi tai mình.
— Em Hằng biết lái xe từ bao giờ ạ?
Bố chồng nói một câu mà tôi nhớ đến tận đời:
“Nó biết lái rồi, cô cứ đưa xe đây cho nó mượn. Nhà này cái gì cũng là nhà chung, xe cô cũng thế.”
Tôi đứng chết trân.
—
Em chồng tôi – Hằng – mới 19 tuổi. Nó đang học năm nhất đại học. Nó chưa từng học lái xe. Chính miệng nó từng nói với tôi:
“Chị dắt em đi học lái ô tô đi, chứ em chưa biết gì.”
Thế mà hôm nay bố chồng nói nó biết lái rồi?
Không lẽ chỉ cần nói là biết?
Tôi chạy theo giữ cửa:
— Bố, xe con đang trả góp, nếu có chuyện…
Bố chồng trợn mắt:
— Xe cũng là tài sản của gia đình nhà này! Cô là con dâu thì phải biết điều!
Tôi cố gắng giữ bình tĩnh:
— Vợ chồng con mua xe này bằng tiền của vợ chồng con. Em Hằng chưa biết lái, con không dám cho mượn…
Chưa nói dứt câu, ông gắt lên:
— Cô dám cãi tôi à?
Giọng ông như sấm sét. Bàn tay ông túm mạnh vào cổ tay tôi, kéo lùi ra khỏi cửa. Chìa khóa xe ông đút túi.
— Tôi bảo cho mượn là cho mượn.
Tôi nhìn thẳng vào mắt ông, không run sợ:
— Bố, con không cãi bố, nhưng xe này mang tên con. Nếu em chưa biết lái, con không thể đưa.
Tôi vẫn còn giữ được bình tĩnh.
Bố chồng tôi thì không.
PHẦN 2: NGƯỜI CHỒNG ĐƯỢC CHỌN BÊN NÀO?
Ngay lúc ấy, chồng tôi bước đến. Chắc bố chồng gọi anh đến. Tôi tưởng anh sẽ đứng về phía tôi. Nhưng không.
Anh chỉ nói duy nhất một câu:
— Em đưa xe cho bố đi.
Tôi quay lại nhìn anh. Ánh mắt tôi khi đó giống như nhìn thấy một lỗ thủng giữa cuộc hôn nhân của chính mình.
— Anh biết Hằng chưa biết lái xe mà?
Anh im lặng. Rồi anh nói câu khiến tôi lạnh sống lưng:
“Nhà anh nói là được. Em đừng làm khó.”
Tôi đứng đó, bất lực. Người đáng đứng về phía tôi lại im lặng. Cũng có thể anh không biết xử lý thế nào. Nhưng sự im lặng lúc này nghĩa là đồng ý.
Tôi ngẩng đầu, nhìn thẳng vào bố chồng và chồng:
— Xe này con không cho mượn. Có chuyện gì con chịu trách nhiệm.
Bố chồng lao vào giật lấy túi tôi, định lục tìm chìa khóa dự phòng. Tôi giật lại, hai bên giằng co. Chồng tôi chỉ đứng nhìn. Không bước lên.
Không một câu bảo vệ tôi.
Không một cái kéo bố ra.
Không một tiếng hỏi: “Bố làm gì vậy?”
Một cảnh tượng nhếch nhác và xấu xí của một gia đình tôi từng nghĩ là gia đình mình.
Cuối cùng, tôi đánh liều:
— Bố, con không đưa xe. Ai sai con chịu.
Bố chồng nhìn tôi bằng đôi mắt đầy căm giận:
“Cô là đồ mất dạy. Đã vào nhà này thì đồ của cô là đồ chung!”
Nói xong ông bỏ về.
Tiếng cửa đóng đánh rầm như một cái tát.
PHẦN 3: CÁI GIÁ CỦA SỰ IM LẶNG
Nhà im phăng phắc. Chồng tôi đứng nhìn tôi với ánh mắt khó chịu:
— Em làm lớn chuyện quá không?
Tôi bật cười. Tôi đã mong anh bảo vệ tôi. Nhưng anh lại trách tôi?
— Em chỉ bảo vệ tài sản của mình.
— Bố bảo cho mượn thì em cho mượn, thế thôi! Em phải biết điều chứ?
Tôi hỏi nhẹ:
— Nếu em bảo anh đưa xe cho nhà em, anh có đưa không?
Anh im lặng.
Câu trả lời rõ ràng.
Tôi nói tiếp:
— Em không quan trọng chuyện mượn xe. Em chỉ muốn hỏi, nếu em gặp khó, anh có đứng về phía em không?
Chồng tôi quay đi tránh ánh mắt tôi:
— Thôi, em đừng cãi nữa. Người ta là bố.
Tôi đau đến thắt ngực:
— Em không cãi với bố. Em đang nói chuyện với chồng.
Nhưng anh vẫn không trả lời.
PHẦN 4: TÔI RỜI NHÀ ĐI
Buổi chiều hôm đó, tôi xách đồ về nhà mẹ đẻ. Không phải bỏ đi. Không phải ly thân. Chỉ là để mình bình tĩnh.
Tôi kể hết mọi chuyện cho mẹ nghe. Không hề thêm bớt.
Mẹ tôi im lặng rất lâu rồi nói nhẹ:
“Trong hôn nhân, người ta không tranh đúng sai. Người ta tranh xem ai đứng về phía ai.”
Tôi hỏi:
— Con sai chỗ nào?
Mẹ lắc đầu:
— Con không sai. Nhưng con cần nhớ: nếu người đàn ông không đứng về phía con khi con bị xúc phạm, thì đó không phải là nơi để con nương tựa.
Nước mắt tôi rơi.
Mẹ nói thêm:
— Con có quyền giữ tài sản của con. Có quyền bảo vệ bản thân. Không ai được lấn lướt con chỉ vì họ là bố chồng.
Tôi nằm lại nhà mẹ. Buổi tối chồng nhắn tin:
“Em về đi, bố nóng tính thôi. Nhà nào chẳng va chạm.”
Tôi đọc rồi tắt máy.
Tôi cần một người chồng đứng cạnh tôi, không phải một người cầu hòa vô trách nhiệm.
PHẦN 5: CÁI NGÀY HỌ BIẾT RẰNG TÔI KHÔNG IM LẶNG
Hôm sau, bố chồng gọi tôi về nhà nội họp gia đình. Tôi biết chuyện gì sắp đến. Bàn dài, họ hàng ngồi đông. Bố chồng chống tay lên bàn như một vị quan tòa.
— Con dâu mà phản người già như thế là không được! Cô ấy hỗn, hỗn cực kỳ!
Mẹ chồng chép miệng:
— Nhà mình từ trước đến nay chưa có cô dâu nào cãi lời bố cả.
Em chồng thì bĩu môi:
— Chuyện có cái xe thôi mà chị làm dữ vậy?
Tôi ngồi im. Im lặng không phải chấp nhận. Im lặng là để nói một lần cho rõ ràng.
Chồng tôi nhìn tôi cầu hòa:
— Thôi, em xin lỗi bố đi.
Tôi ngẩng đầu hỏi:
— Xin lỗi vì điều gì?
Bố chồng đập bàn:
— Vì cô không cho mượn xe!
Tôi đứng dậy, nhìn từng người một:
— Con không làm sai. Xe đó đứng tên con. Em Hằng chưa biết lái xe. Nếu con đưa xe cho em rồi xảy ra chuyện, ai chịu trách nhiệm?
Bố chồng hét lên:
— Tôi là bố chồng, cô phải nghe tôi!
Tôi nói thật chậm:
“Con là con dâu, không phải người hầu. Con tôn trọng bố, nhưng tôn trọng không phải phục tùng mù quáng.”
Cả phòng sững lại.
Tôi tiếp:
— Nếu gia đình coi tài sản của con là đồ chung thì từ hôm nay, con xin được rõ ràng: tài sản của vợ chồng con là của vợ chồng con. Không ai có quyền ép buộc.
Bố chồng định đứng dậy cãi tiếp thì mẹ chồng chặn lại:
— Thôi ông ạ. Con nó nói cũng không sai.
Không ai nói nữa.
Tôi nhìn chồng:
— Còn anh. Em chỉ cần anh nói một câu: lần sau nếu có chuyện tương tự, anh bảo vệ em hay im lặng?
Chồng tôi cúi đầu rất lâu. Rồi anh nói:
— Anh sai rồi.
Tôi sững người.
Anh nói tiếp:
— Từ giờ, chuyện của gia đình nhỏ do anh với em quyết. Bố mẹ nếu muốn mượn xe hay gì cũng phải hỏi em. Anh sẽ đứng về phía em.
Tôi không tin vào tai mình. Chồng tôi cuối cùng đã chịu lên tiếng.
Bố chồng hừ lạnh, bỏ về. Nhưng tôi nghe rõ tiếng ông nói:
— Con bé này, bản lĩnh thật.
Tôi thở phào.
PHẦN 6: SAU CHUYỆN ĐÓ
Gia đình tôi vẫn sống hòa thuận nhưng có một nguyên tắc mới được đặt ra:
Không ai có quyền định đoạt tài sản hay cuộc sống của vợ chồng tôi ngoài chính chúng tôi.
Em chồng sau đó đi học lái xe thật. Một năm sau, nó gọi cho tôi:
— Nhờ chị hôm đó mà em mới quyết tâm học lái bài bản. Nếu không chắc em đã làm chuyện dại dột rồi.
Tôi cười:
— Không có chuyện gì là “một chuyện nhỏ”. Tất cả đều bắt đầu từ việc người ta xem mình có quyền hay không.
Bố chồng từ đó cũng không bao giờ bước vào nhà tôi mà không gõ cửa nữa. Hóa ra không phải người ta độc đoán vì người ta thích, mà vì mình cho phép.
Và chồng tôi từ hôm đó không còn đứng phía sau bố mẹ nữa.
Anh nói:
“Anh sẽ đứng về phía người cùng anh xây tổ ấm.”
Không phải vì tôi cãi. Mà vì tôi không im lặng.
BÀI HỌC CUỐI CÙNG
Trong cuộc sống này, có hai loại phụ nữ:
Một: bị gia đình chồng lấn át.
Hai: khiến gia đình chồng phải tôn trọng.
Không phải vì họ đanh đá.
Không phải vì họ hỗn hào.
Mà vì họ biết rõ một điều:
Tôn trọng phải xuất phát từ hai phía.
