PHONG BAO MÙNG MỘT
Mùng Một Tết năm đó, tôi thức dậy từ rất sớm.
Không phải vì háo hức đón năm mới, mà vì tôi quen với việc phải dậy sớm mỗi khi về nhà chồng ăn Tết. Cái thói quen ấy hình thành suốt hơn mười năm làm dâu: dậy sớm hơn người khác, làm nhiều hơn người khác, và nói ít hơn người khác.
Tôi bước xuống bếp khi trời còn lờ mờ sáng. Gian bếp lạnh, mùi bánh chưng tối qua vẫn còn vương. Tôi nhóm bếp, hâm lại nồi canh măng, sắp xếp mâm cúng sáng. Trong nhà, mọi người vẫn còn ngủ.
Tôi làm mọi thứ một cách lặng lẽ.
Như mọi năm.
Khoảng bảy giờ, nhà bắt đầu rộn ràng. Mẹ chồng tôi – bà Thu – từ phòng bước ra, áo dài gấm đỏ, tóc chải gọn, mặt tươi tỉnh. Chị chồng tôi – chị Hòa – cũng dắt hai đứa con từ trên lầu xuống. Bọn trẻ mặc đồ mới, chạy nhảy ồn ào, miệng ríu rít “Chúc Tết bà nội”.
Tôi đứng nép bên cạnh, mỉm cười.
Chồng tôi – anh Minh – ngồi trên ghế sofa, lướt điện thoại. Anh là kiểu người hiền, không thích va chạm. Mười mấy năm nay, anh vẫn vậy.
Mâm cơm sáng được dọn ra. Mọi người quây quần, nói chuyện đầu năm. Tôi gắp thức ăn cho mẹ chồng, cho cháu, cho chồng. Đến khi tôi gắp cho mình thì đĩa trước mặt đã gần vơi.
Không sao.
Tôi quen rồi.
Ăn xong, đến phần mà lũ trẻ mong chờ nhất: lì xì mùng Một.
Mẹ chồng tôi lấy xấp bao đỏ dày cộp từ trong tủ ra, phát cho từng đứa cháu. Chị Hòa cười nói rôm rả, bọn trẻ ríu rít cảm ơn.
Rồi ánh mắt chị chồng quay sang tôi.
“Dì ơi, lì xì tụi con nữa đi.”
Hai đứa nhỏ chìa tay ra, mắt long lanh.
Tôi khựng lại một chút.
Không phải vì tôi không muốn lì xì. Mà vì tôi biết số tiền họ đang chờ đợi.
Năm ngoái, tôi lì xì mỗi đứa một triệu.
Một triệu – với nhiều người có thể không lớn. Nhưng với tôi, đó là cả một khoản cân nhắc. Tôi làm văn phòng, lương ổn định nhưng không cao. Chồng tôi làm kỹ thuật, thu nhập bấp bênh. Hai vợ chồng còn đang trả góp căn hộ nhỏ ở ngoại thành, mỗi tháng tiền nhà ngốn gần nửa thu nhập.
Năm nay, kinh tế khó khăn hơn. Công ty tôi cắt giảm thưởng Tết. Chồng tôi mất gần ba tháng không có dự án.
Tôi đã chuẩn bị bao lì xì từ trước. Trong mỗi bao là năm trăm nghìn – bằng năm ngoái của nhiều năm trước cộng lại. Tôi nghĩ, như vậy là đủ tấm lòng.
Tôi lấy hai bao lì xì, đưa cho hai đứa cháu.
“Dì chúc hai con ngoan ngoãn, học giỏi.”
Hai đứa nhỏ cầm bao, bóc ra ngay tại chỗ.
Khoảnh khắc đó, tôi thấy rõ sự chững lại trên gương mặt chị Hòa.
“Năm trăm à?” – chị buột miệng, không kịp giữ ý.
Không khí trong phòng khựng lại.
Mẹ chồng tôi quay sang nhìn tôi, ánh mắt không giấu được sự khó chịu.
“Sao năm nay ít vậy?” – bà hỏi thẳng – “Năm ngoái cô cho mỗi đứa một triệu mà.”
Tôi mím môi.
“Dạ… năm nay vợ chồng con khó khăn hơn, nên con…”
Tôi chưa nói hết câu thì mẹ chồng đã xua tay.
“Tết nhất mà keo kiệt vậy coi sao được. Có bao nhiêu đâu mà tính toán.”
Chữ “keo kiệt” rơi xuống, nặng trịch.
Tôi thấy mặt mình nóng bừng.
Chị Hòa cười nhạt, nói thêm vào:
“Ừ, tụi nhỏ trông chờ cả năm. Dì cho vậy tụi nó buồn.”
Hai đứa trẻ ngơ ngác nhìn người lớn, rồi nhìn lại bao lì xì trong tay, như thể chúng vừa cầm thứ gì đó không đủ tốt.
Tôi quay sang chồng.
Anh Minh cúi đầu, im lặng. Tay vẫn cầm điện thoại, như thể chuyện này không liên quan đến anh.
Sự im lặng đó… quen thuộc đến đau lòng.
Bao nhiêu năm qua, mỗi khi có chuyện giữa tôi và gia đình chồng, anh luôn chọn cách đứng ngoài. Không bênh tôi, cũng không phản đối mẹ. Anh nghĩ như vậy là “ở giữa cho yên chuyện”.
Nhưng anh không hiểu rằng, sự im lặng của anh luôn đẩy tôi vào thế cô độc.
Mẹ chồng nhìn tôi, giọng chậm lại nhưng cay nghiệt hơn:
“Làm dâu mà tính toán từng đồng lì xì cho cháu, người ngoài nhìn vào họ cười cho.”
Tôi hít sâu.
Tôi nhớ lại suốt năm qua, tôi đã chi bao nhiêu tiền cho nhà này. Tiền giỗ chạp. Tiền quà cáp. Tiền biếu mẹ chồng đi du lịch. Tiền phụ chị chồng khi chị than thiếu trước hụt sau.
Không ai nhớ.
Họ chỉ nhớ… phong bao lì xì hôm nay.
“Con không phải không thương cháu.” – tôi nói, giọng run nhưng vẫn cố giữ bình tĩnh – “Nhưng khả năng con chỉ có vậy.”
Mẹ chồng cười nhạt:
“Khả năng hay là không muốn?”
Câu hỏi đó giống hệt một nhát dao mỏng.
Tôi nhìn thẳng vào bà.
“Thưa mẹ, con không nghĩ lì xì là để so sánh năm nay nhiều hơn năm ngoái. Con nghĩ nó là lộc đầu năm, là lời chúc.”
Bà Thu khoanh tay.
“Cô nghĩ vậy là cô nghĩ. Còn người ngoài người ta nhìn vào, người ta nói nhà này dâu keo.”
Tôi thấy tim mình trĩu xuống.
Người ngoài.
Lúc nào cũng là người ngoài.
Tôi quay sang chồng lần nữa.
“Anh nghĩ sao?” – tôi hỏi.
Anh Minh ngẩng lên, lúng túng.
“Thôi… đầu năm đầu tháng, em đừng làm căng.”
Tôi bật cười.
Không to. Nhưng chua chát.
Vậy là rõ rồi.
Trong khoảnh khắc đó, tôi nhận ra: vấn đề chưa bao giờ là phong bao lì xì.
Vấn đề là tôi luôn bị mặc định phải cho nhiều hơn, hy sinh nhiều hơn, chỉ vì tôi là con dâu.
Tôi đứng dậy.
“Con xin phép vào phòng.”
Mẹ chồng gọi với theo:
“Ngồi xuống. Tết nhất làm trò gì vậy?”
Tôi quay lại, cúi đầu.
“Con không làm trò. Con chỉ không muốn nói thêm để mất vui ngày Tết.”
Nói rồi, tôi bước lên lầu.
Trong phòng, tôi ngồi xuống giường, nhìn hai bao lì xì còn lại trong túi – tôi định dành cho hai đứa cháu bên ngoại khi về nhà mẹ ruột mùng Hai.
Tôi nghĩ đến mẹ tôi – người luôn dặn tôi: “Con làm dâu rồi, chịu thiệt một chút cho yên cửa yên nhà.”
Tôi đã chịu thiệt hơn mười năm.
Nhưng đến hôm nay, tôi bắt đầu tự hỏi: Sự yên ổn đó rốt cuộc là cho ai?
Dưới nhà, tiếng cười nói vẫn tiếp tục. Như thể sự vắng mặt của tôi không ảnh hưởng gì.
Chồng tôi lên phòng sau đó.
“Em làm vậy mẹ buồn.” – anh nói nhỏ.
Tôi nhìn anh, mệt mỏi.
“Còn em thì sao?”
Anh im lặng.
Lại là im lặng.
Tôi quay mặt đi.
“Em không cần anh cãi lại mẹ. Em chỉ cần anh hiểu rằng, em không sai khi sống trong khả năng của mình.”
Anh thở dài.
“Anh biết. Nhưng Tết mà…”
Tôi khép mắt.
Chính cái chữ “Tết mà” ấy, bao năm nay đã buộc tôi phải nuốt bao nhiêu ấm ức.
Chiều hôm đó, tôi xuống nhà. Mẹ chồng không nhìn tôi. Chị chồng nói chuyện với tôi bằng giọng xã giao. Hai đứa cháu đã quên chuyện lì xì, lại cười đùa như không có gì.
Chỉ có tôi biết: một ranh giới vừa được vạch ra.
Tôi không xin lỗi.
Tôi cũng không đưa thêm tiền.
Và trong lòng tôi hiểu rõ: từ sau mùng Một Tết năm đó, tôi sẽ không còn là người phụ nữ sẵn sàng rút ví chỉ để đổi lấy hai chữ “dễ coi” nữa.
Nhưng tôi cũng biết…
Những ngày sau Tết, mọi chuyện sẽ không đơn giản như vậy.
Bởi vì, khi một người phụ nữ ngừng cho đi nhiều hơn khả năng của mình, cả gia đình sẽ bắt đầu thấy “có vấn đề”.
Và tôi tự hỏi:
👉 Liệu lần này, chồng tôi sẽ tiếp tục im lặng… hay cuối cùng cũng phải chọn đứng về phía vợ mình?
