Tôi tên Hạ, 26 tuổi, nhân viên kế toán ở Hà Nội. Còn chồng tôi, Tuấn, làm kỹ sư xây dựng. Chúng tôi quen nhau gần ba năm mới cưới. Ngôi nhà ba tầng của mẹ chồng ở Hà Đông chính là nơi chúng tôi sẽ sống sau cưới, ít nhất vài năm trước khi mua được chỗ riêng.
Ngay từ lần đầu gặp, tôi đã cảm nhận được ánh mắt soi xét của mẹ chồng – bà Lành, một người phụ nữ quá quen với việc tính toán đến từng đồng. Nhưng tôi vẫn cố gắng vui vẻ, vì nghĩ đơn giản: đến với nhau là vì yêu, gia đình chồng rồi cũng sẽ thương mình.
Tôi đã lầm.
1. Đêm tân hôn và cuốn sổ nợ
Đêm tân hôn, khi tôi và Tuấn vừa thay đồ xong, đang định đóng cửa phòng thì tiếng gõ cửa vang lên. Chưa để chúng tôi lên tiếng, mẹ chồng đã đẩy cửa bước vào.
Trên tay bà là một cuốn sổ bìa đen.
– Hai đứa ngồi xuống đây mẹ bảo chuyện này, – bà nói, giọng nghiêm túc.
Tuấn nhíu mày:
– Mẹ! Có gì nói để mai hãy nói. Hôm nay…
– Mai thì muộn rồi! – bà xẵng giọng rồi đặt cuốn sổ lên bàn. – Cưới xong là phải rõ ràng chuyện tiền nong.
Tôi cảm giác ngực mình thắt lại.
Bà mở sổ, lật nhanh vài trang, rồi đặt trước mặt tôi:
– Cưới xin tốn kém, họ hàng quà mừng không được bao nhiêu. Nhà trai phải vay mượn thêm. Tổng cộng 450 triệu. Làm dâu nhà này, con phải có trách nhiệm san sẻ.
Tôi chết lặng.
– Dạ… con không hiểu. 450 triệu… ý mẹ là sao ạ?
– Là con phải trả. Con đi làm kế toán, lương tháng mười mấy triệu, cộng thêm thưởng cuối năm. Trả dần vài năm là xong. Gái lấy chồng là phải biết gánh vác.
Tôi không nói được nữa.
Còn Tuấn thì như bị chôn chân.
Anh đứng bật dậy:
– Mẹ! Sao mẹ lại nói vậy? Tiền cưới là việc của hai bên. Còn nợ là do mẹ muốn làm tiệc linh đình…
– Tao làm to vì sĩ diện nhà trai, chứ không phải để con vợ mày về nhà này tay trắng! – bà quát.
Cả người tôi lạnh toát.
Sĩ diện của bà, tại sao tôi phải trả bằng gần nửa tỷ?
Tôi nhìn Tuấn. Anh nuốt khan:
– Em… đừng nghĩ linh tinh. Anh sẽ nói chuyện lại với mẹ. Anh không để em chịu đâu.
Nhưng ánh mắt lảng tránh của anh khiến tôi thấy bất an.
Bà Lành vẫn chưa dừng lại:
– Tao không bắt trả một lần. Nhưng ký vào đây để tao yên tâm.
Bà đưa thêm một tờ giấy vay nợ, ghi tên tôi là “bên trả”.
Nhìn chữ viết, tôi rùng mình.
Tuấn giật phắt tờ giấy, vo lại:
– Mẹ đừng làm quá đáng!
Bà Lành chống nạnh:
– Mày bênh vợ quên mẹ rồi! Con gái thời nay không dạy dỗ là hư, tính toán từng đồng.
Tôi cắn môi đến bật máu.
Đêm tân hôn của tôi bị biến thành một cuộc ép nợ.
Tôi đứng dậy, giọng run run:
– Con xin phép. Chuyện tiền nợ… con không thể gánh thay cho sai lầm của người khác.
Tôi mở cửa bước ra, nước mắt trào xuống.
2. Sáng hôm sau – căn nhà đổi màu
Tôi dậy từ sớm, chuẩn bị vali. Tôi không bỏ trốn. Tôi chỉ cần rời khỏi nhà ấy để suy nghĩ.
Nhưng khi bước xuống bếp, tôi thấy bàn ăn đầy đồ ăn sáng… và mẹ chồng đang đứng chờ, vẻ mặt không vui không giận – chỉ… lạnh.
– Con tính đi đâu? – bà hỏi.
– Con về nhà mẹ ruột vài hôm. Chuyện hôm qua để vợ chồng con bàn lại.
Bà khoanh tay:
– Muốn đi thì nói rõ. 450 triệu, bao giờ trả?
Tôi nhìn bà.
Một giây thôi, tôi hiểu rằng nếu không dứt khoát, cuộc đời mình sau này sẽ bị bà trói bằng những cuốn sổ nợ như thế này.
Tôi chậm rãi lấy điện thoại ra.
– Mẹ hỏi số tiền này? Được. Vậy để con gọi người hỏi lại cho rõ.
– Ai? – bà nhíu mày.
Tôi gọi thẳng cho một người mà mẹ chồng không ngờ tới:
Chú Quang – bạn thân của bố tôi, đồng thời là người đóng vai chủ tọa tiệc cưới hôm trước.
Điện thoại vừa bắt máy, tôi bật loa ngoài:
– Chú ơi, cho cháu hỏi… hôm cưới nhà trai có phải vay 450 triệu không ạ? Mẹ chồng cháu bảo nợ vì cưới lớn quá…
Đầu dây bên kia ngạc nhiên:
– Ai vay? Tiệc cưới đó chú tài trợ gần hết. Bố cháu đặt vấn đề từ trước: “Con gái tôi lấy chồng xa, tôi muốn lo cho nó một đám cưới tươm tất”. Nhà trai chỉ phải lo rất ít, thậm chí chú còn thấy mẹ chồng cháu nhận bao phong bì mà không đưa lại cho vợ chồng cháu đồng nào.
Mặt mẹ chồng tôi tái mét.
Tôi tiếp tục, giọng mềm nhưng sắc:
– Thế… yêu cầu bắt con trả 450 triệu là sao ạ?
Chú Quang nói thẳng:
– Thế là không được rồi. Cháu về đây chú với bố mẹ cháu giải quyết.
Tôi tắt máy. Căn bếp trở nên im phăng phắc.
Mẹ chồng đứng chết trân.
Rõ ràng bà không ngờ “đứa con dâu nhà quê” như tôi lại có chỗ dựa vững đến thế.
3. “Con… hiểu nhầm rồi…”
Bà Lành bước đến, giọng run:
– Mẹ… mẹ chỉ muốn thử xem con có thật lòng với gia đình không. Mẹ… mẹ không có ý ép.
Tôi nhìn thẳng vào mắt bà:
– Mẹ đem số nợ không tồn tại để thử lòng con? Trong đêm tân hôn?
Bà không nói được gì.
Tuấn cũng vừa xuống bếp, nghe hết cuộc điện thoại. Anh nhìn mẹ, thất vọng hiện rõ trên mặt.
– Mẹ làm thế là quá đáng. Con xấu hổ thật sự.
Mẹ chồng bấu chặt tay vào nhau.
Tôi thu lại:
– Con không trách mẹ, nhưng con phải về nhà mẹ đẻ vài hôm. Chúng ta cần thời gian để bình tĩnh.
Tôi kéo vali đi.
Nhưng đúng lúc ấy, bà Lành quỵ xuống, ôm lấy chân tôi:
– Con Hạ… con đừng đi! Mẹ xin con. Mẹ sai rồi… mẹ lỡ nói dối vì lo lắng. Nhà này chỉ còn mỗi Tuấn, mẹ sợ nó theo con rồi quên mẹ… Sợ con gái thời nay không coi mẹ chồng ra gì…
Tôi thoáng chùng lòng một chút.
Nhưng tôi biết: xin lỗi không thể xóa đi sự tổn thương.
Nhất là khi bà định ký gửi cả cuộc đời tôi vào một khoản nợ bịa đặt.
4. Cái kết đắng lòng
Buổi chiều, tôi được bố mẹ đón về. Họ biết chuyện, không nổi giận, chỉ buồn.
Ba nói:
– Không sao cả. Con gái ba không sống một cuộc đời phải “trả nợ” cho người khác.
Hôm sau, gia đình chồng sang xin nói chuyện.
Mẹ chồng tôi đi trước, mặt hốc hác. Bà đặt một túi con con lên bàn.
– Đây là… toàn bộ tiền mừng cưới bên nhà trai hôm đó. Con cầm lấy… đừng rời khỏi Tuấn.
Tôi nhìn vào túi: khoảng hơn 30 triệu.
Ít đến mức buồn cười.
Tôi đẩy lại:
– Mẹ giữ đi. Con không cần. Con chỉ muốn mẹ hiểu: con lấy Tuấn vì tình cảm, không phải vì tiền – càng không phải người để mẹ đổ gánh nặng không có thật lên.
Bà cúi đầu.
Tôi nhìn Tuấn.
Anh nắm tay tôi, nói trước mặt hai bên gia đình:
– Con sẽ đưa Hạ ra ngoài sống. Khi nào mẹ thực sự thay đổi tính toán, tụi con sẽ về.
Mẹ chồng bật khóc.
Còn tôi, lòng nhẹ đi.
5. Twist cuối cùng – sự thật ẩn sau nỗi sợ của mẹ chồng
Vài tuần sau, Tuấn mới kể cho tôi sự thật khiến tôi sững người.
– Em biết vì sao mẹ làm vậy không? – anh thở dài. – Mẹ… từng bị chính bố anh lừa nợ. Ông vay hơn 200 triệu, cuối cùng bỏ đi với người khác. Mẹ một mình nuôi anh, mang tiếng là đàn bà bị chồng bỏ, nên lúc nào cũng ám ảnh chuyện tiền bạc và bị “bỏ rơi”.
Tôi im lặng.
Sự thông cảm lấn át giận dữ.
– Anh không bênh mẹ, – Tuấn nói. – Nhưng mẹ… thật sự sợ em lấy anh rồi coi thường mẹ. Sợ em kiếm ra tiền, rồi hai đứa bỏ mẹ lại một mình trong căn nhà lớn.
Tôi nắm tay anh:
– Em sẽ về thăm mẹ. Nhưng bà phải thay đổi thật sự, không phải chỉ xin lỗi bằng lời.
Anh mỉm cười, nhẹ nhõm.
6. Một tháng sau – kết ngọt
Mẹ chồng tôi gọi điện, giọng rụt rè:
– Con Hạ… cuối tuần hai đứa về ăn cơm với mẹ nhé? Mẹ mua cá kho tộ con thích.
Khi chúng tôi về, tôi thấy trong bếp là cuốn sổ bìa đen hôm nào.
Nhưng lần này, bên trong toàn là chi tiêu của bà: từng món nhỏ như rau, thịt, xăng xe.
Bà đưa tôi xem:
– Mẹ tự ghi lại để… học cách bớt tính toán hơn. Mẹ cố gắng thật mà.
Tôi nhìn bà, lần đầu thấy sự chân thành thực sự.
Tôi cười:
– Dạ, con biết mà mẹ.
Tối hôm đó, tôi nói riêng với mẹ chồng:
– Mẹ không cần thay đổi vì ai cả. Chỉ cần đừng để nỗi sợ khiến mẹ làm tổn thương người thương mình.
Bà gật đầu, mắt đỏ hoe.
Đêm ấy, tôi hiểu rằng:
Không phải cái kết đắng nhất là trả 450 triệu. Mà là đánh mất lòng tin của người bên cạnh mình.
Mẹ chồng tôi đã suýt đánh mất điều đó – và may mắn thay, bà biết dừng lại.
Còn tôi, tôi biết mình đã bước vào một gia đình có vết thương cũ, nhưng cũng có cơ hội để chữa lành.
