1.
Buổi chiều cuối tuần, gió thổi nhẹ qua dãy phố nhỏ. Tôi và vợ mới – My – vừa rời khỏi công ty, định ghé ăn quán cơm bình dân gần chợ. Quán này không lớn, chỉ có mấy dãy bàn gỗ cũ, tiếng chảo dầu xèo xèo, mùi hành phi thơm nức.
Chúng tôi chọn bàn sát cửa sổ. My đang gọi món thì tôi nghe tiếng ai đó trong bếp gọi vọng ra:
“Cô Lành ơi, rửa thêm mấy chồng chén nữa nhé!”
Cái tên ấy… khiến tôi khựng lại.
Tôi ngẩng lên. Qua khe cửa, một người phụ nữ dáng nhỏ, tóc bạc pha muối, đang lom khom rửa bát trong chậu nước đục. Ánh đèn neon chiếu xuống gương mặt đã sạm nắng, đôi tay nhăn nheo vẫn cặm cụi kỳ từng cái đĩa.
Trái tim tôi như có ai bóp nhẹ. Bà Lành. Mẹ vợ cũ của tôi.
2.
Năm năm rồi, kể từ ngày tôi và Lan – con gái bà – ly hôn.
Khi ấy, tôi thất nghiệp, nợ nần, hay cáu gắt. Lan làm công nhân, lương thấp, hai đứa suốt ngày cãi nhau vì tiền. Tôi từng nói những lời cay nghiệt mà giờ nghĩ lại vẫn thấy nhói.
Bà Lành lúc đó bênh con gái, nhưng cũng thương tôi: “Thôi Hưng ạ, nghèo rồi sẽ qua, đừng bỏ nhau.”
Tôi không nghe. Tôi bỏ đi, để lại tất cả, kể cả sự tự trọng của mình.
Nay, tôi đã có cuộc sống khác. Công việc ổn, nhà nhỏ, xe cũ, nhưng đủ. My – vợ mới của tôi – dịu dàng, biết điều. Chúng tôi sống yên ổn. Tôi tưởng quá khứ đã khép lại, cho đến buổi chiều nay.
3.
Bà Lành ngẩng lên, ánh mắt bắt gặp tôi. Trong khoảnh khắc, đôi mắt ấy thoáng giật mình, rồi lại cúi xuống như chưa từng quen biết.
Tôi đứng dậy, bước đến.
“Mẹ… mẹ còn nhớ con không?”
Bà ngước lên, ngẩn ngơ vài giây rồi mỉm cười hiền:
“Ờ… Hưng đó hả? Lâu quá rồi. Dạo này con khỏe không?”
Giọng bà vẫn vậy – nhẹ, ấm, mà nghe nghèn nghẹn nơi cổ.
Tôi nhìn đôi tay gầy guộc của bà, những vết chai và vết nứt nơi đầu ngón. Nước rửa bát loang ra khắp áo, lạnh ngắt.
“Mẹ… sao mẹ phải làm ở đây? Con tưởng mẹ ở cùng chị Lan?”
“Nó đi làm xa rồi. Mẹ ở trọ gần đây, làm cho vui ấy mà. Ở nhà một mình buồn lắm con ạ.”
Bà nói xong, quay sang xếp bát, tránh ánh nhìn của tôi.
4.
Tôi rút ví. Bên trong có ít tiền mặt – tờ năm triệu mà tôi định mua quà cho My. Tay tôi run run, nhưng lòng lại thôi thúc.
Tôi dúi tờ tiền vào tay bà:
“Mẹ cầm lấy, coi như con biếu mẹ ít để phòng thân. Lâu rồi con mới gặp mẹ, con mừng lắm.”
Bà sững người. Nước mắt rưng rưng nơi khoé mắt, nhưng bà lại gập tờ tiền lại, đặt lại vào tay tôi.
“Không, con à. Mẹ không nhận đâu. Mẹ còn khỏe, còn làm được. Con cứ giữ mà lo cho gia đình con.”
“Nhưng mẹ—”
“Con đừng khiến mẹ xấu hổ. Hồi xưa con với con Lan nghèo, mẹ có giúp được gì đâu. Giờ mẹ đâu có quyền nhận của con.”
Giọng bà run, nhưng dứt khoát.
Tôi lặng người, chẳng biết nói gì.
My đứng sau lưng, im lặng từ đầu. Đến lúc này, cô khẽ lên tiếng:
“Mẹ ơi, con là My, vợ của Hưng ạ. Con xin phép… mẹ cho con gửi chút quà, coi như con chào mẹ.”
Bà quay lại nhìn My, nở nụ cười hiền lành:
“Cảm ơn con, cô gái. Nhưng mẹ không cần đâu. Hai đứa cứ sống hạnh phúc, thế là mẹ vui rồi.”
Rồi bà lấy trong túi áo ra một tấm ảnh cũ, mép đã rách, mặt giấy ngả vàng.
“Hồi con và con gái mẹ cưới nhau, chụp ở tiệm đầu ngõ. Mẹ vẫn giữ… vì trong hình, tụi con cười tươi lắm.”
Bà chìa tấm ảnh ra.
Trong ảnh, tôi và Lan đứng cạnh nhau, tay nắm tay, còn bà Lành phía sau – nụ cười hiền hậu và tự hào.
Tim tôi thắt lại. Tôi không nhớ nổi lần cuối mình nhìn tấm ảnh đó là khi nào.
Nước mắt ứa ra.
Tôi cúi đầu:
“Con… xin lỗi mẹ. Ngày đó con ngu dại lắm.”
Bà khẽ đặt tay lên vai tôi:
“Thôi con. Người trẻ ai chẳng có lúc sai. Biết sống tốt là được rồi.”
5.
Chúng tôi rời quán khi trời đã chập choạng tối.
Tôi ngoái lại, thấy bóng bà Lành vẫn đang xếp chén, dáng nhỏ thó trong ánh đèn vàng yếu ớt.
My nắm tay tôi thật chặt.
“Anh… mẹ tốt quá.”
Tôi gật, mà cổ họng nghẹn cứng.
Đêm đó, tôi không ngủ được.
Tôi cứ nghĩ về tấm ảnh, về đôi tay nhăn nheo trong chậu nước.
Trong ký ức, có những hình ảnh vụn vỡ: những bữa cơm nghèo, bà chia phần thịt nhỏ nhất cho tôi; những buổi sáng mưa, bà đội áo mưa rách đưa cơm ra công trường cho tôi.
Tôi từng nghĩ mình không nợ ai, hóa ra lại nợ một người như thế – người chẳng bao giờ nhắc đến chữ “ơn”.
6.
Hai ngày sau, tôi quay lại quán. Tôi mang theo một túi quà: ít gạo, vài hộp sữa, và tờ phong bì nhỏ.
Nhưng bà Lành không còn ở đó.
Chủ quán bảo:
“Bà ấy nghỉ rồi, bảo về quê. Bà có để lại cái này cho cậu.”
Tôi mở ra. Bên trong là tấm ảnh cưới hôm trước, được ép cẩn thận trong túi nylon, kèm mảnh giấy nhỏ:
“Con đừng buồn. Mẹ về quê trồng rau, ở với người quen. Thấy con hạnh phúc, mẹ yên tâm rồi. Đừng tìm mẹ, nhé. – Mẹ Lành.”
Tôi ngồi thừ. Cảm giác trống rỗng mà ấm lạ thường – như ai vừa đặt tay lên tim, dịu dàng mà day dứt.
7.
Tối ấy, tôi đặt tấm ảnh lên bàn, thắp một ngọn nến nhỏ.
My ngồi bên, tựa đầu vào vai tôi.
Ngoài kia, mưa lất phất rơi.
Tôi khẽ nói:
“Em biết không, có những người… dù mình rời xa, họ vẫn giữ mình trong tim. Không trách, không giận, chỉ lặng lẽ cầu cho mình được bình an.”
My gật, khẽ mỉm cười:
“Có lẽ vì họ yêu thương thật lòng.”
Ngọn nến chao nhẹ. Ánh sáng soi lên gương mặt bà Lành trong tấm ảnh – nụ cười hiền hậu, như vẫn đang nhìn tôi, dịu dàng, thứ tha.
Tôi nhắm mắt, thì thầm:
“Mẹ à… con cảm ơn mẹ.”
🕯 Kết:
Không phải ai rời đi cũng mất.
Có những người vẫn ở lại, chỉ là… họ chọn đứng ở một góc khác – nơi không ai nhìn thấy, nhưng vẫn dõi theo ta bằng cả tấm lòng.
