Gió đồng tháng Chín mang theo hơi ẩm và mùi phù sa, tràn vào khu trang trại rộng hơn bốn mẫu đất của ông Tấn. Đêm nay cũng như hai tháng vừa qua, ông không dám ngủ sâu. Ông nằm chập chờn, lưng không rời chiếc áo khoác cũ, đôi bàn tay chai sạn siết chặt lấy cái đèn pin.
11 giờ đêm.
Tiếng vịt kêu sột soạt. Bất giác, ông bật dậy.
Ông chạy tới chuồng số 3—vừa mở cửa đã ngửi thấy mùi hôi lạ. Rọi đèn xuống đất, ông đông cứng người lại: mười mấy con vịt nằm lăn ra, cổ ngoẹo sang một bên—chết.
Lại nữa.
Lại thêm một đêm.
Miệng ông run bần bật:
“Trời ơi… lần này là 27 con…”
Từ đầu mùa vụ đến giờ, ông đã mất gần hai nghìn con vịt. Từng ấy với người khác có thể không quá lớn, nhưng với ông—một người đàn ông hơn 50 tuổi vay tiền ngân hàng để mở trang trại—đó là án tử.
Vậy mà, điều khiến ông đau nhất không phải đám vịt.
Mà là gia đình ông đang rã ra từng mảnh, giống như tiếng chân vịt chạy loạn trong đêm.
2. Người vợ mỏi mệt và đứa con trai lảng tránh
Căn nhà hai tầng phía trước trang trại không còn tiếng cười như năm ngoái, khi má ông còn sống. Từ lúc bà mất vì tai biến, vợ ông—bà Liên—luôn sống trong trạng thái mất ngủ, lo âu và thỉnh thoảng bật khóc khi nhìn thứ gì khiến bà nhớ tới mẹ chồng.
Ông Tấn biết bà thương mẹ chồng thật lòng, nhưng có lẽ chưa từng ai nghĩ được rằng nỗi buồn đó sẽ phá nát một gia đình.
Và cả thằng Tùng—đứa con trai 20 tuổi của ông—từ lúc lên thị trấn học nghề sửa xe, tính cách nó càng lúc càng xa cách. Nó về nhà ít hơn, nói chuyện ít hơn, và mỗi lần ông hỏi thăm nó lại đáp:
“Con đang mệt.”
Nghe vậy, ông Tấn chỉ nghĩ: tuổi trẻ mà, chắc có người yêu rồi.
Ai ngờ…
3. Những dấu vết kỳ lạ
Một buổi sáng, khi đang thu gom vịt chết để đưa đi tiêu hủy, ông Tấn phát hiện dưới nền chuồng có những viên cám nhỏ lạ màu xanh nhạt, trông không giống loại ông mua.
Ông nhặt lên, nhíu mày.
Cám này… giống thuốc độc diệt chuột.
Nhưng ai lại ném vào chuồng vịt? Và vì sao lại ở ba chuồng khác nhau, cách xa nhau hàng trăm mét?
Ông gọi cho vợ:
“Bà Liên, bà thấy trong nhà có ai mua thuốc độc không?”
Vợ ông quay từ sân sau vào, lắc đầu, nhưng mắt thoáng xao động.
Ông Tấn nhận ra điều đó.
Nhưng ông không hỏi tiếp. Không phải vì sợ, mà vì ông biết: bà Liên giờ rất dễ suy sụp.
Tuy nhiên, trong lòng ông vẫn gợn lên một nỗi nghi ngờ đen tối.
4. Cuộc gọi lúc nửa đêm
Tối ấy, trời sắp mưa. Ông Tấn đang ngủ gục trên ghế thì điện thoại rung lên.
Số lạ.
Ông nhấc máy.
Chỉ nghe được một câu rất nhỏ, run, nghẹn:
“Ba ơi… cứu con…”
Là tiếng thằng Tùng.
Ông bật dậy, tim ông đập thình thịch. Đầu dây bên kia có tiếng xe máy, tiếng gió rít, rồi tiếng ai đó quát tháo.
Ông Tấn vơ áo khoác, phóng xe đi.
Vợ ông vừa thấy chồng lao đi, chỉ kịp hỏi:
“Ông đi đâu vậy?”
“Thằng Tùng gặp chuyện!”
5. Đêm mưa và sự thật đầu tiên
Một con hẻm nhỏ giữa thị trấn. Tùng đứng co ro dưới mái hiên, mặt tái nhợt. Hai người đàn ông lạ mặt đứng gần đó.
Ông Tấn bước đến, nắm tay con trai kéo lại:
“Tùng! Có chuyện gì?”
Tên đàn ông lớn tuổi hơn, xăm choang, nói cộc lốc:
“Nó vay tui 30 triệu. Hẹn hoài không trả. Giờ ông tính sao?”
Tùng cúi đầu, mắt đỏ hoe.
Ông Tấn choáng váng.
Con trai ông—đứa hiền nhất nhà—đi vay giang hồ?
“Tiền gì? Sao vay?” ông gầm lên.
Tùng nuốt nước bọt:
“Con… con cần tiền. Nhưng vợ ba… mẹ nói con đừng nói với ba. Con tưởng con tự giải quyết được…”
Câu nói như một mũi dao xoáy vào lòng ông.
Mẹ nó? Vì sao?
Tên đàn ông xăm trổ nhăn mặt:
“Tui không cần biết lý do. Hôm nay không có tiền thì nó theo tui.”
Không suy nghĩ thêm, ông Tấn lấy điện thoại chuyển khoản, tay run bần bật. Sổ tiết kiệm đã rút sạch để trả nợ ngân hàng, giờ còn gần 12 triệu. Ông buộc phải mượn thêm từ một người bạn thân để đủ 30 triệu trả ngay.
Khi giang hồ rời đi, Tùng sụm xuống:
“Ba… con xin lỗi…”
Ông Tấn đứng bất động dưới cơn mưa nặng hạt. Những câu hỏi dồn dập kéo đến:
Con ông vay tiền làm gì?
Vợ ông biết chuyện?
Và thuốc độc trong chuồng vịt?
Tất cả chỉ là trùng hợp?
Hay gia đình ông đang che giấu điều gì khủng khiếp?
6. Bữa cơm đêm nghẹn đắng
Trở về nhà, trời đã gần sáng.
Trên bàn, bà Liên chờ sẵn. Khuôn mặt đầy lo lắng.
Vừa thấy chồng và con, bà đứng bật dậy:
“Tùng! Con có sao không?”
Tùng né ánh mắt mẹ.
Ông Tấn đặt chìa khóa xe xuống, tiếng kim loại chạm mặt bàn nghe sắc lạnh:
“Bà biết chuyện thằng Tùng vay nợ đúng không?”
Bà Liên cứng người.
Tim ông Tấn như bị bóp nghẹn.
“Bà biết mà không nói với tôi?”
Bà Liên bật khóc:
“Tôi sợ ông giận nó… Ông đang áp lực vì đàn vịt chết, vì nợ ngân hàng. Tôi không dám nói thêm điều gì… Tôi sợ ông đau tim lại tái phát…”
Ông Tấn siết chặt nắm đấm.
“Vì bà giấu mà suýt chút nữa nó bị người ta bắt!”
Không khí trong căn bếp trở nên căng như dây đàn.
Tùng đứng giữa, run rẩy:
“Ba… mẹ chỉ muốn bảo vệ con.”
“Và còn chuyện đàn vịt chết?” ông Tấn nhìn thẳng vợ mình, giọng thấp, lạnh:
“Bà có biết gì không?”
Bà Liên lắc đầu ngay lập tức:
“Không! Tôi không làm gì hết!”
Nhưng đôi mắt đỏ hoe tránh nhìn ông.
Ông Tấn không nói nữa. Ông sợ nếu nói, gia đình này sẽ nổ tung ngay tại bàn.
7. Bắt quả tang
Hai ngày sau.
Đêm tối như mực. Ông Tấn quyết định rình ở chuồng vịt số 2, nơi có nhiều vịt bị chết nhất.
Khoảng ba giờ sáng, ông nghe tiếng chân người.
Không phải trộm. Bước chân quá nhẹ.
Ông lia đèn pin theo hướng tiếng động—và tim ông rơi thẳng xuống đáy.
Người trong ánh sáng đèn pin là… Tùng.
Tay nó đang cầm một túi nylon nhỏ, chứa chính loại cám màu xanh mà ông từng nhặt được.
“Con làm gì đó?!” ông hét.
Tùng giật mình đánh rơi túi. Gương mặt nó trắng bệch.
“…Ba nghe con giải thích đã.”
Nhưng ông Tấn không thể nghe.
Cổ họng ông nghẹn lại. Uất nghẹn. Cay đắng. Sụp đổ.
“Suốt hai tháng nay… là con? Con bỏ thuốc độc cho vịt?! Tại sao?!”
Tùng bật khóc:
“Không phải con! Con—con không cố ý. Con chỉ muốn thử xem đó có phải thuốc độc không, vì… vì mẹ bảo con…”
Ông Tấn chết sững.
“MẸ?!”
“Dạ… mẹ nói có người bỏ thuốc hại đàn vịt. Con sợ ba không tin mẹ, nên… con thử rải cám vào chuồng bỏ trống để xem có vịt chết không. Nhưng tối hôm đó… vịt mấy chuồng bên cạnh lộn xộn, chạy sang… rồi…”
Tùng sụp xuống đất:
“Con không cố ý giết vịt! Con chỉ muốn giúp mẹ. Con tưởng… con tưởng chỉ cần ba biết có người hại nhà mình thì ba sẽ bỏ ý định mở rộng trang trại… để ở nhà với mẹ…”
Ông Tấn ngẩn người.
Tất cả ghép lại thành một bức tranh đầy bi kịch:
Vợ ông mất ngủ, trầm cảm sau khi mẹ chồng mất.
Bà sợ ông làm quá sức, sợ ông xa cách, sợ gia đình rạn nứt.
Bà sinh hoang tưởng rằng có người muốn hại trang trại.
Tùng vì thương mẹ mà hành động dại dột.
Còn ông… mải mê trang trại mà quên mất gia đình mình đang cần ông.
Ngực ông đau nhói.
Ông Tấn ngã khuỵu xuống, đỡ lấy con trai đang khóc nức nở.
8. Lời thú tội của người vợ
Sáng sớm.
Ông không nói gì. Tùng cũng không dám mở lời. Họ trở về nhà trong im lặng.
Bà Liên vừa thấy hai cha con đã biết có chuyện. Nhìn túi cám xanh trong tay chồng, mặt bà tái nhợt.
“Ông… biết rồi sao?”
Ông Tấn ngồi xuống ghế, mệt mỏi:
“Bà nói đi.”
Bà Liên khóc:
“Tôi… tôi không bỏ thuốc. Tôi thề. Nhưng tôi… có nói với thằng Tùng là hình như có ai đó phá mình.”
“Vì sao?”
Bà nghẹn ngào:
“Vì… tôi sợ mất ông.”
Ông Tấn chết lặng.
“Từ lúc má mất, tôi thấy ông đổi khác. Ông buồn, nhưng ông không nói. Ông chỉ lao đầu vào trang trại. Tôi sợ ông quên tôi. Sợ ông không còn cần gia đình nữa… Sợ một ngày nào đó tôi cũng biến mất khỏi cuộc đời ông như má…”
Bà ôm mặt khóc nức.
Tùng cũng khóc theo.
Còn ông Tấn…
Ông như bị ai tát mạnh vào mặt.
Hai mẹ con sợ hãi, suy diễn, tự làm khổ mình—chỉ vì ông quá cứng đầu, không chịu chia sẻ nỗi đau sau khi mẹ mất.
Ông đứng dậy, bước lại ôm vợ.
“Liên… tôi xin lỗi. Tôi sai rồi.”
Đó là lần đầu tiên trong nhiều tháng, ba người ôm nhau khóc.
9. Tìm ra thủ phạm thật sự
Dẫu hiểu lầm được hóa giải, đàn vịt vẫn cứ chết.
Tùng không còn bỏ cám. Bà Liên cũng không làm gì.
Vậy ai?
Một buổi trưa, hàng xóm là chú Đạt—người nuôi vịt cạnh nhà—bước sang, vẻ mặt ái ngại:
“Tấn… cho chú coi tí được không?”
Ông Tấn gật đầu.
Chú Đạt thở dài:
“Tao nói điều này, mong mày bình tĩnh. Hôm trước tao thấy thằng Nghĩa—thằng cháu tao—lảng vảng gần chuồng vịt nhà mày. Tao gặng hỏi hoài nó mới khai…”
Ông Tấn nín thở.
“Hóa ra nó… cầm mấy bao cám thừa bị nấm mốc của tao rải đại vào chuồng vịt nhà mày. Nó bảo làm chơi, tưởng không sao. Tao đã đánh cho nó một trận rồi.”
Cái lạnh chạy dọc sống lưng ông.
Không phải ai phá hoại.
Không phải gia đình bị hại.
Không phải âm mưu.
Chỉ là một đứa trẻ ngu dại, không lường hậu quả.
Nhưng điều khiến ông đau nhất không phải việc đó.
Mà là gia đình ông đã suýt tan nát chỉ vì những hiểu lầm tưởng tượng ra.
10. Điều còn lại sau cơn bão
Bốn tháng sau.
Đàn vịt mới đã lớn gần hai nửa. Trang trại bắt đầu hồi phục.
Tùng đã dứt khoát dừng việc làm ở thị trấn, quay về phụ cha. Bà Liên đi khám và bắt đầu trị liệu tâm lý, thoát khỏi nỗi sợ và suy diễn từng bóp nghẹn bà.
Một buổi chiều, ba người ngồi bên hiên, nhìn đàn vịt bơi lội dưới ao.
Gió mát.
Tiếng vịt kêu rộn rã.
Tùng nói:
“Nhờ vụ đó… con thấy một điều.”
“Điều gì?” ông Tấn hỏi.
“Gia đình… chỉ vỡ khi mình để khoảng trống trong lòng không ai lấp được.”
Ông Tấn nhìn vợ.
Bà Liên mỉm cười, đôi mắt đã bớt mệt mỏi.
Ông nắm tay bà:
“Cảm ơn bà… vì cả nhà còn ở đây.”
Sau tất cả:
Trang trại vẫn đó. Gia đình vẫn đó. Tình thương tưởng như nứt vỡ đã được chắp lại chặt hơn xưa.
Và mỗi lần nhìn đàn vịt trắng muốt dưới ao, ông Tấn luôn thầm nghĩ:
Có những mất mát phải trả bằng đau đớn. Nhưng có những hàn gắn chỉ cần một bàn tay đưa ra đúng lúc.
