Ngày mẹ mất, hai chị em tôi còn nhỏ lắm. Tôi lên năm, em tôi mới biết lẫy. Hình ảnh về mẹ trong tôi chỉ còn là mùi hoa bưởi thoang thoảng mỗi khi gió thoảng qua hiên nhà, và nụ cười như ánh nắng đứng bên lu nước. Người ta nói mẹ hiền và đẹp. Nhưng đẹp thì hay khổ. Đời mẹ là một minh chứng.
Ngày mẹ mất, trời đổ mưa trắng mái nhà tranh. Bên gốc cau ướt sũng, có một người đàn ông lặng lẽ quỳ bên linh cữu, đôi vai run run. Ông vuốt tóc tôi, nói khẽ:
“Từ nay ba sẽ thay mẹ chăm hai con. Ba hứa.”
Người đàn ông đó không phải ruột rà gì. Nhưng từ khoảnh khắc ấy, ông trở thành Ba.
Ba tên Hòa. Người đàn ông lam lũ nhất làng. Ba đi biển, đi rừng, cày ruộng, bốc vác… chỉ để hai chị em tôi được đến trường như bao đứa khác. Mùa nước nổi, ba ngủ ngoài đồng canh lúa. Cả đôi tay chai sần, đầy sẹo cũ sẹo mới. Thỉnh thoảng, người ta chọc ghẹo:
“Nuôi con người ta như nuôi con phượng hoàng. Mai mốt nó bay mất rồi ông ở với ai?”
Ba chỉ cười:
“Nó bay được thì ba mừng.”
Nhưng mỗi khi đêm xuống, tôi từng thấy ba ngồi trước bàn thờ mẹ, ánh mắt xa xăm đầy thương nhớ và cũng đầy hy sinh lặng lẽ. Ông không hề tái hôn. Dù xung quanh không thiếu người muốn chung vai cùng ông.
Năm tháng trôi đi như nước dưới xuồng. Tôi vào đại học, em tôi cũng sắp tốt nghiệp. Cả hai luôn tâm niệm: kiếm được tiền, sẽ cho ba cuộc sống tốt hơn.
Sinh nhật 60 tuổi của ba. Chúng tôi trở về quê, chuẩn bị một buổi tiệc bất ngờ. Ba lúng túng cười:
“Mất công mấy đứa quá…”
Niềm hạnh phúc ấy còn chưa kịp tròn thì… một người đàn ông lạ đứng sau cánh cổng tre.
Ông ta mặc áo sơ mi đắt tiền, tóc vuốt ngược. Gương mặt có nét giống tôi đến khó tin. Ông nhìn tôi thật lâu, rồi hỏi:
“Con… có nhớ tôi không?”
Tôi rùng mình. Không một chút ký ức.
Ba bước ra, bỗng khựng lại. Gương mặt ông cứng đờ. Tôi chưa bao giờ thấy ba như vậy.
Người đàn ông tự giới thiệu:
“Tôi là cha ruột của hai đứa.”
Câu nói rơi xuống sân gạch như tiếng đá nặng nề đánh vỡ bình yên bao năm.
Ông ta đưa ra giấy xét nghiệm ADN. Em tôi mặt trắng bệch. Tôi nhìn ba. Ba cúi đầu không nói. Chính sự im lặng ấy… khiến lòng tôi như có ai bóp nghẹn.
“Vậy… ông là ai suốt bao năm qua?”
Tôi bật lên mà không kịp nghĩ.
Ba cười, một nụ cười nhạt và đau:
“Ba chỉ là người thay mẹ chăm hai con… vậy thôi.”
Người đàn ông kia tiếp lời bằng giọng điềm nhiên đến tàn nhẫn:
“Tôi muốn nhận lại con. Chúng nó phải mang họ tôi.”
Những lời ấy như phủ nhận tất cả những giọt mồ hôi, năm tháng và nước mắt ba đã dành cho chúng tôi.
Tôi tức giận. Nhưng… tôi cũng hoang mang. Huyết thống — đó là điều tôi không bao giờ nghĩ tới.
Tôi không biết phải tin ai.
Tối đó, ba nằm quay mặt vào vách. Vai ông run nhẹ. Tôi nghe tiếng thở dài đứt quãng mà đau đến nhói tim.
Tôi hỏi:
“Sao ba không nói gì? Ba giấu tụi con chuyện này để làm gì?”
Ba khẽ đáp:
“Vì ba sợ các con đau.”
Ông mất ngủ đêm ấy.
Chúng tôi cũng vậy.
Tin cha ruột trở về khiến cả làng xôn xao. Người ta đồn thổi, bàn tán, moi móc quá khứ của mẹ. Những lời độc địa như gai độc cắm vào vết thương chưa kịp khép.
Chúng tôi lao vào tìm hiểu. Ba chỉ im.
Một chiều mưa, tôi mở căn tủ gỗ cũ của mẹ. Dưới đáy, một chiếc hộp cài khóa. Tôi dùng chìa ba vẫn giữ… và tìm thấy:
-
Nhật ký của mẹ
-
Những lá thư chưa kịp gửi
-
Một tờ giấy khai báo bị giấu kín
Tôi đọc. Mắt nhòe đi…
Mẹ viết rằng:
Cha ruột đã bỏ rơi mẹ khi biết mẹ mang thai.
Ông ta đánh, đuổi, gọi mẹ là nỗi nhục.
Mẹ ôm bụng chạy trong đêm mưa bão, ngã xuống đường.
Và chính ba Hòa đã bế mẹ lên, đưa về nhà, chăm sóc từng bữa ăn giấc ngủ.
Nhưng sự thật chưa dừng lại ở đó…
Chỉ em tôi là con ruột của ông ta.
Còn tôi — được sinh ra từ một đêm định mệnh trước đó:
Mẹ bị một người đàn ông lạ xâm hại khi đi làm xa.
Mẹ đã muốn bỏ đi tất cả. Nhưng ba Hòa đã nói:
“Em cứ sinh con.
Anh sẽ thương nó như thương chính ruột thịt của mình.”
Và ba đã làm như vậy suốt ba mươi năm.
Tôi vừa đọc vừa ôm ngực.
Không phải đau.
Mà tự nhục vì đã nghi ngờ ba.
Tôi chạy ra hiên, trời đổ mưa y như đêm mẹ bỏ trốn năm xưa. Em tôi theo sau, nước mắt đầm đìa:
“Mẹ đã lựa chọn đúng người.
Chúng ta cũng phải lựa chọn như mẹ.”
Chúng tôi tìm ba ngoài bờ sông. Ông ngồi trên chiếc cầu xi măng, tay vò chiếc nón lá rách nát. Khi nghe tiếng chân chúng tôi, ba quay lại.
Trong mắt ông là sự chờ đợi… và sợ hãi. Sợ chúng tôi rời bỏ ông.
Chúng tôi sụp xuống trước mặt ba.
“Ba không sinh ra tụi con.
Nhưng ba nuôi tụi con lớn bằng cả sinh mạng của ba.
Ba mới là CHA của tụi con.”
Ba bật khóc. Lần đầu tiên trong đời tôi thấy ba khóc như một đứa trẻ bị cướp đi bảo vật quý nhất đời.
Người đàn ông kia — sau khi bị phơi bày sự thật — rời đi trong im lặng. Ông ta gọi em tôi là “con”… nhưng chỉ để giữ chút danh dự. Còn tôi… ông ta lảng tránh, không dám đối mặt với sự hèn nhát của chính mình.
Em tôi nói:
“Con không cần cha ruột. Con chỉ cần ba.”
Buổi sinh nhật được tổ chức lại. Không còn hoa hoè, không còn bàn thịnh soạn. Chỉ có một chiếc bánh nhỏ và hai đứa con đứng bên cạnh người cha duy nhất của mình.
Ba nhìn lên bàn thờ mẹ, giọng run run:
“Mình giữ được con, nghe bà…”
Rồi ba quay sang chúng tôi:
“Cảm ơn vì đã không bỏ ba.”
Chúng tôi ôm ba thật chặt.
Ngoài hiên, gió đưa hương bưởi thoang thoảng.
Giống như mẹ đang mỉm cười.
Tôi học được một điều:
Gia đình không đo bằng máu.
Mà đo bằng tình yêu và sự hy sinh.
Ba không có dòng máu của chúng tôi.
Nhưng ông có cả trái tim dành cho chúng tôi.
Và trái tim ấy…
chính là huyết thống thiêng liêng nhất.
