Mùi nước lau sàn hương quế quẩn quanh cánh mũi. Ông Thành chậm rãi đưa cây chổi lau qua những viên gạch men trắng bóng của sảnh chính tập đoàn Thiên Hòa. Ở tuổi năm mươi lăm, đáng lẽ ông đang ngồi ở cái ghế Phó phòng Kỹ thuật, chuẩn bị cho kỳ nghỉ hưu an nhàn. Thế nhưng, một sai sót trong bản vẽ thiết kế tòa chung cư cao cấp – một lỗi mà ai cũng biết là do sự cẩu thả của con trai Chủ tịch, kẻ vừa được đưa về làm “sếp” trực tiếp của ông – đã đẩy ông xuống vị trí này.

Ông Thành không biện minh. Ông ký vào tờ quyết định điều chuyển xuống bộ phận hậu cần với một nụ cười nhạt. Vợ ông xót xa, nhưng ông chỉ bảo: “Làm gì cũng là lao động, miễn là mình thanh thản.”

Nhưng văn phòng không thanh thản như ông nghĩ.

“Này, ông Thành! Cái góc kia còn bụi kìa. Làm ăn cho cẩn thận, không tôi lại báo cáo cho thôi việc luôn bây giờ!”

Tiếng quát lanh lảnh của Hưng – gã trưởng phòng trẻ tuổi, cũng chính là kẻ đã đẩy ông vào thế bí. Hưng đứng đó, giày da bóng lộn, tay cầm cốc cà phê đắt tiền, nhìn người đàn ông tóc muối tiêu đang khom lưng bằng ánh mắt khinh miệt. Cả văn phòng im lặng. Những đồng nghiệp cũ của ông Thành cúi gầm mặt xuống màn hình máy tính. Họ thương ông, nhưng họ sợ Hưng.

Ông Thành chỉ gật đầu, lặng lẽ xách xô nước đi hướng khác. Trong lòng ông không có sự oán hận, chỉ có một chút buồn cho cái gọi là “tình người” ở cái nơi ông đã cống hiến hơn hai mươi năm.

Sáng nay, cả công ty xôn xao. Một vị Giám đốc điều hành mới được tổng công ty điều về để chấn chỉnh lại bộ máy làm việc bệ rạc. Nghe đâu anh ta còn rất trẻ, là một “con rồng” vừa trở về từ Mỹ với bảng thành tích lẫy lừng. Hưng cuống cuồng đôn đốc nhân viên, ép ông Thành phải lau đi lau lại cái cửa kính đến mức nó trong suốt như không tồn tại.

Đúng 9 giờ, đoàn xe đen sang trọng đỗ trước sảnh. Một người đàn ông cao lớn, diện bộ vest xanh navy lịch lãm bước xuống. Khí chất của anh ta khiến đám đông tự động dạt ra hai bên. Đó là Tuấn – vị tân giám đốc.

Hưng hồ hởi chạy lại, khúm núm: “Chào Giám đốc Tuấn! Tôi là Hưng, Trưởng phòng Kỹ thuật. Chúng tôi đã chuẩn bị xong buổi lễ nhậm chức cho anh.”

Tuấn không đáp lời, đôi mắt sắc sảo của anh quét qua một lượt sảnh lớn. Bỗng nhiên, bước chân anh khựng lại. Ánh mắt anh dừng lại ở một bóng dáng gầy gò, đang đứng nép vào góc tường với chiếc giẻ lau trên tay.

Ông Thành nheo mắt nhìn người thanh niên trước mặt. Một cảm giác quen thuộc mơ hồ dâng lên, nhưng ông nhanh chóng gạt đi. Làm sao ông có thể quen biết một người ở tầng lớp này cơ chứ?

Tuấn bỏ mặc sự săn đón của Hưng, anh sải bước dài về phía góc sảnh. Cả văn phòng nín thở. Hưng đắc thắng nghĩ thầm: Chắc chắn lão già này làm vướng mắt giám đốc rồi. Phen này thì cút hẳn nhé!

Tuấn dừng lại trước mặt ông Thành. Khoảng cách gần đến mức ông Thành có thể ngửi thấy mùi nước hoa trầm ấm. Ông vội vàng cúi đầu, định lùi lại: “Xin lỗi giám đốc, tôi sẽ tránh đi ngay…”

Nhưng lời chưa dứt, một cảnh tượng kinh hoàng xảy ra trước mắt tất cả mọi người.

Vị giám đốc quyền uy, người vừa được tung hô là thiên tài quản trị, bỗng nhiên đứng nghiêm lại. Rồi, chậm rãi và trang trọng, anh gập người xuống một góc chín mươi độ trước người đàn ông tạp vụ già.

“Thầy Thành… cuối cùng con cũng tìm thấy thầy.”

Không gian như đặc quánh lại. Hưng đánh rơi tập hồ sơ trên tay, miệng há hốc không thốt nên lời. Đám nhân viên bắt đầu xì xào trong kinh ngạc.

Ông Thành bàng hoàng, chiếc giẻ lau rơi khỏi tay. Ông lắp bắp: “Giám đốc… anh… anh nhầm người rồi.”

Tuấn ngẩng đầu lên, đôi mắt anh đỏ hoe. Anh bước tới, nắm lấy đôi bàn tay thô ráp, chai sạn của ông Thành. “Con không nhầm. Mười lăm năm trước, tại trường Kiến trúc, thầy có nhớ cậu sinh viên thực tập tên Tuấn không? Đứa trẻ mồ côi suýt nữa bị đuổi học và tước bằng vì bị vu oan ăn cắp bản mẫu của giáo sư?”

Ký ức như một thước phim quay chậm dội về trong trí óc ông Thành.

Ngày đó, ông Thành là giảng viên thỉnh giảng kiêm cố vấn kỹ thuật cho dự án của trường. Có một cậu sinh viên nghèo, luôn đi làm thêm đến tận khuya nhưng bản vẽ lại cực kỳ sáng tạo. Khi vụ bê bối mất cắp tài liệu nổ ra, mọi bằng chứng ngoại phạm của cậu sinh viên đó đều trống rỗng. Hội đồng kỷ luật đã quyết định đuổi học cậu để làm gương.

Chính ông Thành, người duy nhất tin vào ánh mắt của cậu bé ấy, đã đứng ra bảo lãnh bằng danh dự và cả sự nghiệp của mình. Ông đã dành ba đêm trắng để rà soát lại nhật ký máy tính, tìm ra kẽ hở trong lời khai của kẻ vu khống. Thậm chí, ông còn âm thầm dùng số tiền tiết kiệm của gia đình để hỗ trợ cậu chi phí pháp lý và sinh hoạt để cậu không phải bỏ dở việc học.

Sau khi cậu tốt nghiệp loại ưu, ông Thành chỉ dặn một câu: “Đừng để cuộc đời này làm em mất đi sự tử tế. Cứ đi đi, đừng ngoảnh lại.” Rồi ông rời trường, chuyển công tác vào Nam, cắt đứt mọi liên lạc vì không muốn cậu sinh viên ấy mang nợ mình.

“Là em sao… Tuấn?” Ông Thành run rẩy hỏi.

“Vâng, là con đây thầy. Con đã đi khắp nơi, làm việc điên cuồng chỉ để một ngày có đủ tư cách đứng trước mặt thầy và nói lời cảm ơn.” Tuấn quay sang nhìn Hưng và cả văn phòng bằng ánh mắt lạnh lùng như băng. “Tôi đã tìm hiểu về ‘sai sót’ vừa qua của thầy Thành. Thật nực cười khi một người có trình độ chuyên môn bậc thầy như thầy tôi lại có thể mắc lỗi sơ đẳng như thế. Và càng nực cười hơn khi tập đoàn này lại để một nhân tài làm tạp vụ, trong khi những kẻ bất tài lại ngồi ghế quản lý.”

Hưng run bắn người, mồ hôi vã ra như tắm. Hắn định nói gì đó nhưng lưỡi như líu lại.

Tuấn nhìn ông Thành, ánh mắt trở lại sự kính trọng tuyệt đối: “Thầy không cần phải cầm chiếc giẻ lau này nữa. Từ ngày mai, con mời thầy giữ vị trí Cố vấn chiến lược cho dự án mới của tập đoàn. Đây không phải là sự trả ơn, mà là sự sửa sai của một bộ máy đã vận hành lỗi.”

Ông Thành nhìn xung quanh. Những đồng nghiệp cũ giờ đây nhìn ông với ánh mắt nể phục và cả sự hổ thẹn. Ông mỉm cười, một nụ cười hiền hậu như mười lăm năm trước. Ông không nhận lời ngay vì danh vọng, mà vì ông thấy trong mắt Tuấn, ngọn lửa của sự tử tế mà ông từng thắp lên vẫn còn cháy mãi.

Buổi sáng hôm đó, nắng vàng rực rỡ xuyên qua lớp cửa kính mà ông vừa lau sạch. Hóa ra, lòng tốt giống như một hạt mầm gieo xuống đất tối, dù người gieo có quên đi, thì đến ngày nó vẫn sẽ nảy mầm thành một đại thụ che bóng mát cho chính họ giữa bão giông cuộc đời.

Ông Thành đặt chiếc giẻ lau xuống, tháo chiếc tạp dề xanh. Ông không nhìn Hưng, cũng không nhìn những kẻ đã hãm hại mình. Ông bước đi bên cạnh vị giám đốc trẻ, tư thế hiên ngang và thanh thản như một người vừa hoàn thành một chương đời đầy thử thách nhưng vô cùng xứng đáng.

Hóa ra, cái cúi đầu của quyền lực trước đức hạnh mới là cái cúi đầu cao quý nhất.

Thông điệp nhân văn: Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta làm điều tốt không phải để mong chờ báo đáp, nhưng sự tử tế luôn có con đường riêng để quay trở về. Công lý có thể đến muộn, nhưng nó luôn đến với những người giữ vững lòng tự trọng.