1.
Mẹ chồng tôi nói câu đó vào một buổi chiều oi ả, khi tôi đang cúi người rửa chồng bát sau bữa cơm.
“Không chịu được thì về nhà mẹ đẻ. Ở đây không ai giữ cô lại.”
Giọng bà không to, nhưng đủ sắc để cắt ngang cả gian bếp chật. Tôi đứng sững, tay vẫn ngập trong bọt xà phòng. Nước từ vòi chảy xuống, lạnh ngắt.
Chồng tôi – Tuấn – ngồi ở bàn uống nước, im lặng nhìn xuống nền gạch. Anh không nói gì. Không can ngăn. Không bênh vực.
Tôi hiểu. Sự im lặng đó chính là câu trả lời.
Tôi lau tay vào tạp dề, quay lại nhìn mẹ chồng. Bà khoanh tay, ánh mắt như đã chờ sẵn phản ứng của tôi từ lâu. Có lẽ bà mong tôi cãi, hoặc khóc, hoặc lại nhẫn nhịn cúi đầu xin lỗi như mọi lần.
Nhưng không.
Tôi nói rất nhẹ:
“Vâng. Con về.”
Cả gian nhà im phăng phắc.
Mẹ chồng có vẻ hơi khựng lại, nhưng rồi bà nhếch môi:
“Về thì về. Tưởng ai sợ.”
Tôi đi vào phòng, xếp vài bộ quần áo, lấy giấy tờ của con, nhét vào túi. Con gái tôi – bé My, 6 tuổi – đứng ở cửa, mắt tròn xoe.
“Mẹ ơi… mình đi đâu thế?”
Tôi xoa đầu con:
“Mẹ con mình về ngoại chơi ít hôm.”
Tuấn đứng ở cửa phòng, giọng lúng túng:
“Em… bình tĩnh lại đã. Mẹ chỉ nói lúc nóng thôi.”
Tôi nhìn anh, lần đầu tiên sau ba năm làm dâu, tôi nhìn thẳng vào mắt chồng:
“Em bình tĩnh lắm. Bình tĩnh nhất từ trước đến giờ.”
Anh không giữ tôi lại.
Và thế là tôi đi thật.
2.
Nhà mẹ đẻ tôi ở một xã nhỏ ven thành phố. Căn nhà mái tôn cũ, sân trồng mấy gốc chuối và giàn mướp. Tôi từng nghĩ mình sẽ không bao giờ quay về đây trong tình trạng như thế này.
Mẹ tôi nhìn hai mẹ con tôi đứng trước cổng mà sững sờ:
“Ơ… sao lại về giờ này?”
Tôi cười, nụ cười khô khốc:
“Con về chơi vài hôm.”
Mẹ tôi không hỏi thêm. Bà kéo tôi vào nhà, dọn cơm, pha nước. Đến tối, khi My đã ngủ, mẹ mới ngồi xuống cạnh tôi.
“Lại chuyện bên nhà chồng à?”
Tôi gật đầu.
Mẹ thở dài:
“Mẹ nói rồi. Làm dâu, nhịn được thì nhịn. Nhưng người ta đã đuổi thì mình ở làm gì cho nhục.”
Tôi ôm gối, nước mắt rơi lúc nào không hay.
Ba năm làm dâu, tôi đã nhịn đủ thứ:
– Nhịn mẹ chồng xét nét từng bữa ăn.
– Nhịn bà so sánh tôi với con dâu nhà người ta.
– Nhịn cả những lần bà nói bóng gió: “Lấy vợ mà không đẻ được con trai thì cũng như không.”
Tôi từng nghĩ, chỉ cần mình cố gắng thêm chút nữa, chịu đựng thêm chút nữa, mọi thứ sẽ ổn.
Nhưng câu nói hôm nay… như giọt nước tràn ly.
3.
Ngày đầu tiên tôi về nhà mẹ đẻ, nhà chồng hoàn toàn im lặng.
Không một cuộc gọi.
Không một tin nhắn.
Tuấn không hỏi con. Mẹ chồng càng không.
Ngày thứ hai, họ hàng bắt đầu gọi điện.
“Con dâu mà bỏ về nhà ngoại là không được đâu.”
“Vợ chồng cãi nhau thì đóng cửa bảo nhau.”
“Đàn bà có chồng rồi thì phải biết nhẫn.”
Tôi nghe, nhưng không trả lời.
Ngày thứ ba, Tuấn nhắn:
“Em về đi. Mẹ đang giận.”
Tôi chỉ đáp một câu:
“Bao giờ mẹ hết giận, em sẽ tính.”
Ngày thứ tư, tôi đưa My đi học ở trường gần nhà ngoại. Con bé cười nhiều hơn. Đêm ngủ không còn giật mình mỗi khi nghe tiếng mẹ chồng ho khan gọi dậy.
Tôi bỗng nhận ra…
Hóa ra, rời khỏi nhà chồng, tôi không hề yếu đuối như mình từng nghĩ.
4. Twist bắt đầu nhen nhóm.
Ngày thứ sáu, một chuyện lạ xảy ra.
Bác Tư – hàng xóm sát nhà mẹ chồng – gọi cho tôi.
“Con à… nhà bên đó rối lắm rồi.”
Tôi giật mình:
“Có chuyện gì vậy bác?”
“Bà ấy ngã trong nhà tắm, may mà không sao. Nhưng từ hôm con đi, không ai nấu nướng, giặt giũ. Thằng Tuấn đi làm suốt. Bà la om sòm cả xóm.”
Tôi im lặng.
Bác Tư nói tiếp, giọng chậm rãi:
“Bác không bênh ai. Nhưng từ ngày con về làm dâu, nhà đó yên ổn hẳn. Bà ấy quen có người lo rồi.”
Tôi cúp máy, lòng rối như tơ.
Tôi không hả hê.
Cũng không thấy vui.
Chỉ thấy… trống rỗng.
5.
Ngày thứ bảy, tôi đang phơi đồ thì nghe tiếng xe dừng trước cổng.
Một chiếc xe bảy chỗ.
Rồi một chiếc nữa.
Tôi đứng sững.
Từ trong xe, mẹ chồng tôi bước xuống, đi không vững. Theo sau là Tuấn, rồi bác cả, cô chú, mấy người họ hàng bên nội.
Cả họ… kéo sang.
Mẹ tôi từ trong nhà chạy ra, mặt tái đi:
“Ơ… có chuyện gì thế này?”
Mẹ chồng tôi nhìn thấy tôi, ánh mắt không còn sắc lạnh như trước. Bà đứng yên một lúc, rồi bất ngờ… cúi đầu.
“Tôi xin lỗi.”
Tôi chết lặng.
Cả đời này, tôi chưa từng nghe mẹ chồng nói câu đó.
Bà nói tiếp, giọng khàn đi:
“Là tôi nói quá lời. Là tôi coi thường con dâu. Hôm đó tôi nóng tính… tôi sai.”
Tuấn đứng bên cạnh, cúi đầu:
“Anh xin lỗi em. Anh đã không bảo vệ mẹ con em.”
Họ hàng xung quanh cũng xôn xao:
“Thôi thì về đi cháu.”
“Có gì bỏ qua cho nhau.”
“Gia đình mà, ai chẳng có lúc nặng lời.”
Nhưng tôi không trả lời ngay.
6. Twist thật sự – lý do cả họ kéo sang.
Tối hôm đó, khi chỉ còn lại tôi, mẹ chồng và Tuấn trong phòng khách, mẹ chồng mới nói ra sự thật.
“Con đi rồi… mẹ mới biết mình sai.”
Bà kể, sau khi tôi rời đi, bà phải tự xoay xở mọi thứ. Không ai dậy sớm nấu ăn. Không ai nhắc bà uống thuốc. Không ai đưa bà đi khám định kỳ.
Bà từng nghĩ tôi “ăn bám”, “vô dụng”.
Nhưng khi thiếu tôi, bà mới thấy căn nhà trống hoác.
Rồi bà nói một câu khiến tôi nghẹn lại:
“Nhưng lý do lớn nhất… là mẹ nghe được chuyện này.”
Tôi nhìn bà.
“Tuấn đã giấu con… và cả mẹ. Thật ra, ba năm nay, con là người đưa tiền chữa bệnh cho mẹ, chứ không phải tiền của Tuấn.”
Tôi quay sang nhìn chồng.
Tuấn cúi đầu:
“Anh nợ nần hồi trước. Lương anh không đủ. Em… âm thầm đưa tiền, nhưng bảo mẹ là tiền anh gửi.”
Mẹ chồng bật khóc:
“Ba năm nay, tôi nghĩ con dâu sống dựa vào con trai tôi. Tôi không biết… chính con mới là người gánh cả nhà này.”
Tôi không nói được gì.
Hóa ra, suốt bao năm, sự hy sinh của tôi… không phải không có giá trị.
Chỉ là nó bị che khuất bởi định kiến.
7.
Mẹ chồng nắm tay tôi, tay bà run run:
“Mẹ không dám xin con quay về ngay. Nhưng mẹ xin một cơ hội… để sửa sai.”
Tôi nhìn Tuấn. Nhìn mẹ chồng. Nhìn con gái đang chơi trong góc nhà.
Tôi hiểu một điều:
Tha thứ không phải vì họ xứng đáng.
Mà vì mình xứng đáng được sống nhẹ lòng.
Tôi nói chậm rãi:
“Con sẽ về. Nhưng không phải như trước.”
Tôi đặt ra ranh giới:
– Tôi không chịu đựng vô điều kiện nữa.
– Tôi cần được tôn trọng.
– Và Tuấn phải đứng về phía vợ con.
Nếu không, tôi sẽ rời đi lần nữa. Và lần sau, sẽ không có ngày quay lại.
Mẹ chồng gật đầu.
Tuấn gật đầu.
Không ai dám phản đối.
8. Kết.
Tôi quay về nhà chồng.
Nhưng không phải với tư thế của một người bị đuổi rồi được gọi về.
Mà là một người phụ nữ biết rõ giá trị của mình.
Mẹ chồng không trở thành người hoàn hảo.
Tuấn cũng không đột nhiên thành người chồng lý tưởng.
Nhưng từ hôm đó, câu nói:
“Không chịu được thì về nhà mẹ đẻ”
không bao giờ còn vang lên trong căn nhà ấy nữa.
Vì họ đã hiểu:
Có những người, khi mất đi rồi… mới biết là trụ cột.
