Trong căn nhà nhỏ nằm cuối con hẻm, không khí tang tóc bao trùm. Bà Thoa, người mẹ chồng nổi tiếng tiết kiệm và khó tính, vừa qua đời. Con trai bà, anh Hùng, cùng vợ là chị Mai, lo liệu hậu sự trong sự mệt mỏi và chút tiếc nuối.
Bà Thoa cả đời không có của cải gì đáng kể ngoài căn nhà cũ. Ai cũng biết bà cực kỳ kỹ tính chuyện tiền bạc, đến mức bị gọi là “bà Thoa keo kiệt”. Khi bà mất, cả nhà dọn dẹp đồ đạc cũng không tìm thấy bất cứ tài sản giá trị nào ngoài vài bộ quần áo sờn cũ và những chiếc hộp không. Anh Hùng thở dài: “Mẹ cả đời khổ sở, đến lúc đi cũng chẳng để lại được gì.”
Đám tang được tổ chức giản dị. Chiếc quan tài gỗ đơn sơ đặt giữa nhà. Mọi người thay phiên nhau canh giữ.
Đến đêm thứ hai, khi anh Hùng và chị Mai đang ngủ gục bên chiếc bàn thờ, một bóng đen thoắt cái vụt qua. Đó là con mèo mun nhà hàng xóm, tên là Miu, thường xuyên qua lại xin ăn. Miu nhảy phóc lên thành quan tài, rồi từ thành nhảy hẳn qua nắp quan tài, nhanh như một mũi tên.
Ngay lập tức, một tiếng “rầm” khô khốc vang lên. Anh Hùng và chị Mai choàng tỉnh, rùng mình. Theo quan niệm dân gian, mèo nhảy qua quan tài là điều cực kỳ kiêng kị, dễ khiến người chết bật dậy hoặc gây ra điềm xui.
Trong lúc hoảng loạn, anh Hùng vội vàng chạy lại xua con mèo. Chị Mai thấy chiếc nắp quan tài hơi lệch đi một chút, và quan trọng hơn, một vật nhỏ màu đỏ đã bị hất văng ra, nằm dưới gầm bàn thờ.
“Anh Hùng, cái gì kia?” Chị Mai run rẩy chỉ tay.
Anh Hùng cúi xuống, nhặt lên. Đó là một chiếc ví nhỏ bằng vải nhung đỏ đã cũ kỹ, được nhét kỹ vào một kẽ hở bên trong thành quan tài, nơi con mèo vừa nhảy qua có lẽ đã làm nó rơi ra.
Cầm chiếc ví trên tay, cả hai vợ chồng đều ngạc nhiên. Sao mẹ lại giấu ví ở đây?
Anh Hùng mở chiếc ví ra. Bên trong không phải tiền mặt, mà là một xấp giấy tờ đã ngả vàng. Trong đó, có một cuốn sổ nhỏ màu xanh: Sổ Tiết Kiệm Ngân Hàng.
Hai vợ chồng nhìn nhau, hồi hộp. Anh Hùng mở sổ ra, đôi mắt anh mở to. Chị Mai cũng ghé sát vào, rồi bật lên một tiếng kinh ngạc.
Số dư trong sổ là một con số khổng lồ, đủ để mua đứt một căn nhà mặt phố và lo cho cả gia đình sống sung túc trong nhiều năm.
Kèm theo cuốn sổ là một mẩu giấy nhỏ, chữ viết của bà Thoa:
“Hùng, Mai. Mẹ xin lỗi vì cả đời đã sống quá khắt khe, để các con hiểu lầm mẹ. Số tiền này là tiền mẹ làm lụng và dành dụm từng đồng, định giữ làm “quỹ quan tài” để khi mẹ mất đi, các con không phải lo lắng, mắc nợ ai. Nhưng rồi mẹ nghĩ, tài sản lớn nhất không phải là tiền bạc, mà là sự yên ổn của con cái. Dùng số tiền này, hãy sống một cuộc đời thảnh thơi hơn, không phải lo cơm áo gạo tiền nữa. Hãy nhớ, tiết kiệm là đúng, nhưng đừng quên tận hưởng cuộc sống. Yêu thương nhau và đừng sống khắc khổ như mẹ.”
Anh Hùng và chị Mai ôm chặt lấy nhau, nước mắt rơi lã chã. Họ không còn cảm thấy buồn khổ vì lời đồn keo kiệt của mẹ nữa, mà thay vào đó là lòng biết ơn sâu sắc. Bà Thoa cả đời chấp nhận mang tiếng xấu để lo cho con cháu một tương lai an nhàn.
Sau đám tang, anh Hùng và chị Mai quyết định không dùng số tiền đó để mua nhà lầu sang trọng. Thay vào đó, họ làm theo ý nguyện sâu xa của bà: tận hưởng cuộc sống và giúp đỡ người khác.
- Họ dùng một phần tiền để sửa sang lại căn nhà cũ của bà Thoa thành một không gian ấm cúng, có thêm khu vườn nhỏ để trồng hoa và cây cảnh, biến nơi đây thành nơi cả gia đình sum họp, nhớ về mẹ.
- Họ trích một phần tiền lập một quỹ nhỏ mang tên bà Thoa, dùng để giúp đỡ những người già neo đơn, khó khăn trong xóm. Họ hiểu rằng, giá trị của tiền bạc không phải ở số lượng, mà là ở ý nghĩa lan tỏa của nó.
- Họ mua một chiếc vòng cổ bằng ngọc bội quý giá cho chị Mai, thứ mà bà Thoa cả đời chưa từng dám sở hữu, như một lời nhắc nhở rằng đôi khi, cần phải biết yêu thương và chăm sóc bản thân mình.
Và đặc biệt hơn cả, con mèo mun Miu, giờ đây không chỉ là con mèo hàng xóm mà đã trở thành “ân nhân” của cả nhà. Anh Hùng và chị Mai nhận nuôi Miu, chăm sóc nó như một thành viên trong gia đình.
Mỗi khi nhìn thấy Miu nằm cuộn tròn bên hiên nhà, anh Hùng lại mỉm cười. Bí mật của bà Thoa, được giấu kín và được mở ra một cách kỳ diệu nhờ một “tai nạn” của con mèo, đã dạy cho họ một bài học quý giá: Tình yêu thương và sự hy sinh của cha mẹ luôn ẩn giấu đằng sau những vỏ bọc nghiêm khắc nhất. Và đôi khi, những điều may mắn lớn lao lại đến từ những sự kiện tưởng chừng như xui xẻo nhất.
Căn nhà nhỏ của họ giờ đây không còn nghèo nàn hay u ám nữa. Nó tràn ngập tiếng cười, sự ấm áp, và một câu chuyện huyền thoại về “sổ tiết kiệm quan tài” và “ân nhân mèo mun” mà mọi người trong xóm vẫn thường kể lại.
