Tôi lấy chồng vì tình yêu, không phải vì nhà chồng khá giả hay vì muốn dựa vào gia sản. Dù bố mẹ chồng có mấy mảnh đất ông bà để lại, tôi chưa bao giờ nghĩ đến chuyện sẽ được “chia phần”. Chúng tôi đã có nhà riêng, thu nhập ổn định. Cuộc sống như vậy là đủ. Nhưng người không muốn tranh giành lại luôn là người bị hiểu lầm, bị đề phòng.
Em chồng tôi – con gái út – từ ngày tôi bước chân vào nhà chồng đã nhìn tôi như kẻ thù tranh tài sản. Thái độ ấy lúc đầu tôi còn nghĩ là trẻ người non dạ. Nhưng chỉ sau vài tháng, những thủ đoạn, những lời bóng gió, những chiêu trò cô ấy dựng lên khiến tôi xác định rõ: cô ấy muốn chiếm toàn bộ tài sản của bố mẹ, và tôi là chướng ngại vật.
Cô ấy nhiều lần cố tình nói xấu tôi trước mặt bố mẹ chồng. Lúc thì bảo tôi liếc mắt xem xét tủ tài liệu của bố mẹ, lúc lại diễn kịch khóc lóc rằng tôi ép buộc cô ấy phải chia đất. Mỗi lần như vậy, bố mẹ chồng lại nhìn tôi dò xét. Tôi mệt, nhưng tự nhủ: “Không tranh thì không sợ.”
Thế nhưng chuyện không dừng lại ở đó.
Một ngày, chồng tôi vô tình nghe hàng xóm nói bố mẹ chồng vừa sang tên toàn bộ mảnh đất tổ tiên để lại cho em gái. Anh sững người. Vội chạy về hỏi lại thì mẹ chồng lúng túng, nói sang tên để “cho em gái vay ngân hàng, không phải chuyện lớn”.
Tôi biết bố mẹ chồng già cả, không rành luật. Chỉ cần ai nói khéo một chút là họ tin. Và em chồng tôi đã làm đúng điều đó: thuyết phục bố mẹ sang tên đất vì “để vay vốn mở quán”. Không một lời hỏi ý kiến anh trai. Không một lời thông báo. Mọi thứ được thực hiện bí mật như thể sợ chúng tôi biết.
Chồng tôi tức điên. Anh chưa bao giờ nặng lời với bố mẹ, nhưng hôm đó anh to tiếng:
— Đất này ông bà để lại cho cả hai anh em! Sao không hỏi con?
Bố mẹ chồng sợ hãi, cuống quýt nói:
— Em nó bảo chỉ sang tên tạm thời, vay xong sẽ sang lại. Con trai thì còn lo cho vợ con, nên bố mẹ cũng muốn tạo điều kiện cho con gái…
Nhưng tôi nhìn ánh mắt em chồng thì biết: cô ta không hề có ý định trả.
Gia đình căng thẳng suốt nhiều tuần. Chồng tôi bực đến mức muốn kiện. Em chồng thì diễn vai tội nghiệp: nào là “anh chị giàu rồi cần gì đất”, nào là “em chỉ muốn mở quán buôn bán chứ không cướp của ai”. Mẹ chồng đứng giữa, khóc hết nước mắt.
Nhìn cảnh ấy, tôi mệt mỏi. Một mảnh đất không đáng đổi lấy sự tan vỡ của một gia đình. Tôi kéo chồng lại, nói khẽ:
— Mình ra đi tay trắng cũng được. Đất cứ để nó giữ. Anh đừng để bố mẹ đau lòng.
Ngày hôm sau, tôi chủ động nói chuyện thẳng thắn với bố mẹ chồng.
— Bố mẹ cứ để đất cho em ấy. Con không cần gì cả.
Bố mẹ chồng xúc động, nhưng em chồng thì cười rất nhẹ… đúng kiểu nụ cười thắng trận.
Từ đó, quan hệ giữa tôi và em chồng chỉ còn là xã giao. Chỉ cần chạm mặt nhau là cô ấy nhìn tôi bằng ánh mắt của người trên cơ, ánh mắt người ôm hết lợi.
Hai năm sau, vợ chồng tôi quyết định làm ăn riêng. Chúng tôi vay ngân hàng, mượn bạn bè, mạo hiểm mở một cơ sở kinh doanh nhỏ. Những ngày đầu vất vả, thất bại hai lần liên tiếp. Có lần trong bữa cơm, em chồng nhìn tôi và mỉa mai:
— Lo kinh doanh làm gì cho khổ? Không có đất thì chịu thiệt thôi.
Tôi chỉ im lặng. Chồng tôi nắm tay tôi dưới bàn, anh hiểu nỗi tủi thân của tôi, nhưng chúng tôi không quay lại xin xỏ gì. Chúng tôi chỉ có nhau, và chỉ có thể tự cứu mình.
Nhưng đúng lúc tưởng chừng kiệt quệ nhất, chúng tôi lại bật lên mạnh mẽ. Việc kinh doanh chuyển hướng, một vài hợp đồng lớn đến với chúng tôi. Năm thứ ba, chúng tôi trả hết nợ. Năm thứ tư, mở thêm chi nhánh. Năm thứ năm, bắt đầu có tiền để bố mẹ chồng không thiếu thốn gì.
Nhà tôi từ chỗ chỉ đủ ăn, dần dần trở thành một trong những gia đình khá giả nhất khu vực. Chúng tôi xây nhà mới, mua xe mới. Bạn bè, họ hàng đều nói chúng tôi “đổi đời”.
Và cũng lúc đó… em chồng bắt đầu sa sút.
Cô ấy mở quán nhưng kinh doanh thua lỗ. Vay ngân hàng không trả nổi. Chồng cô ấy thì làm ăn thất bại, nợ nần chồng chất. Mảnh đất sang tên kia đã bị thế chấp quá nhiều lần, giờ đứng trước nguy cơ bị tịch thu.
Mỗi lần tới nhà bố mẹ chồng, tôi đều nghe tiếng cô ấy than vãn:
— Nhà con sắp bay mất rồi…
— Không còn đồng nào cả…
— Tụi con khổ quá chị ơi…
Thật lạ… mọi oán giận năm xưa của tôi bỗng nhạt đi hẳn. Tôi không vui khi cô ấy khổ, nhưng tôi cũng không còn cảm thấy thương hại. Tôi chỉ nghĩ: “Ai gieo thì người ấy gặt.”
Cho đến một buổi tối, khi tôi đang chuẩn bị bữa cơm thì chuông cửa reo liên hồi. Mở cửa ra, tôi thấy em chồng quỳ gục trước cổng, nước mắt giàn giụa, tay bấu vào hàng rào run rẩy:
— Chị… cứu em… Em xin chị… Em xin chị trả lại đất… xin chị cứu vợ chồng em.
Cô ấy nói như đứt hơi:
— Em sai rồi… Em tham quá… Em tưởng chiếm được đất là sẽ hơn người. Giờ em mất hết rồi… Em quỳ xin chị giúp em lấy lại đất… em không còn ai khác…
Nhìn cô ấy quỳ trong cơn mưa tầm tã, tôi im lặng rất lâu.
Sáu năm trước, tôi đã rời đi tay trắng.
Sáu năm sau, người từng giành giật tất cả từ tôi lại quỳ xin tôi cứu.
Trớ trêu thay.
Nhưng tôi không phải người tàn nhẫn. Tôi gọi chồng ra, đưa cô ấy vào nhà, để nghe hết câu chuyện. Và chúng tôi quyết định giúp cô ấy trả nợ ngân hàng, đồng thời đứng ra làm việc với chính quyền để cô ấy không mất đất. Tôi không lấy lại một đồng.
Vì tôi tin rằng:
Tài sản có thể giành giật, nhưng nhân cách thì không ai giành được của mình nếu mình không đánh mất nó.
Sau đêm ấy, em chồng thay đổi hoàn toàn. Cô ấy cúi đầu cảm ơn, khóc đến nghẹn lời, lần đầu nhìn tôi bằng ánh mắt thực sự biết ơn, không còn kiêu hãnh hay thù hằn.
Và cũng trong đêm ấy, tôi chợt hiểu một điều:
Cuộc đời không cần phải tranh giành với ai.
Gieo điều tốt, trời sẽ trả lại điều tốt.
Cướp giật của người khác, cuối cùng cũng tự hủy hoại chính mình.